tag:blogger.com,1999:blog-8940652854869978562024-03-13T17:06:52.062+00:00Emília AlvesUnknownnoreply@blogger.comBlogger26125tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-17296641704642764812011-03-01T22:48:00.002+00:002011-03-01T22:52:46.804+00:00Carta<a title="View Cart A on Scribd" href="http://www.scribd.com/doc/49812243/Cart-A" style="margin: 12px auto 6px auto; font-family: Helvetica,Arial,Sans-serif; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; font-size: 14px; line-height: normal; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; -x-system-font: none; display: block; text-decoration: underline;">Cart A</a> <object id="doc_255476307647295" name="doc_255476307647295" height="600" width="100%" type="application/x-shockwave-flash" data="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf" style="outline:none;" > <param name="movie" value="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf"><param name="wmode" value="opaque"><param name="bgcolor" value="#ffffff"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowScriptAccess" value="always"><param name="FlashVars" value="document_id=49812243&access_key=key-q7iw95nq2zdh7a8s94i&page=1&viewMode=list"><embed id="doc_255476307647295" name="doc_255476307647295" src="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf?document_id=49812243&access_key=key-q7iw95nq2zdh7a8s94i&page=1&viewMode=list" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" height="600" width="100%" wmode="opaque" bgcolor="#ffffff"></embed> </object>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-8980370862820657542011-02-19T13:15:00.002+00:002011-02-19T18:45:20.882+00:00Projecto de Intervenção - aferição dos resultados<a title="View Projecto de intervenção EAAII on Scribd" href="http://www.scribd.com/doc/49159595/Projecto-de-intervencao-EAAII" style="margin: 12px auto 6px auto; font-family: Helvetica,Arial,Sans-serif; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; font-size: 14px; line-height: normal; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; -x-system-font: none; display: block; text-decoration: underline;">Projecto de intervenção EAAII </a> <object id="doc_651487474974100" name="doc_651487474974100" height="600" width="100%" type="application/x-shockwave-flash" data="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf" style="outline:none;" > <param name="movie" value="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf"><param name="wmode" value="opaque"><param name="bgcolor" value="#ffffff"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowScriptAccess" value="always"><param name="FlashVars" value="document_id=49159595&access_key=key-j0qny8imo1hlz6dsv2l&page=1&viewMode=list"><embed id="doc_651487474974100" name="doc_651487474974100" src="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf?document_id=49159595&access_key=key-j0qny8imo1hlz6dsv2l&page=1&viewMode=list" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" height="600" width="100%" wmode="opaque" bgcolor="#ffffff"></embed> </object><br />
<br />
<iframe title="YouTube video player" width="480" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/tTBiyAmODaQ" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-10696144050296388182011-02-19T10:36:00.000+00:002011-02-19T10:36:49.791+00:00Conclusão<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3st7EeIG6ySvh3y74jpxVoHv7GmFexaMedog0Cd17w2mW_pLB5w9RStyLiDYJ32u1X47TMhZu7GmkLa3DbWKAhYEnPlarYDD7vyRtsmCKia6cBsvxLmEFRL6ggAuAYeqBWTr0efi_VaG3/s1600/labirinto.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="245" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3st7EeIG6ySvh3y74jpxVoHv7GmFexaMedog0Cd17w2mW_pLB5w9RStyLiDYJ32u1X47TMhZu7GmkLa3DbWKAhYEnPlarYDD7vyRtsmCKia6cBsvxLmEFRL6ggAuAYeqBWTr0efi_VaG3/s320/labirinto.jpg" width="320" /></a></div><br />
<link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_themedata.xml" rel="themeData"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:"MS 明朝";
mso-font-charset:78;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1791491579 18 0 131231 0;}
@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1073743103 0 0 415 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;
margin-bottom:10.0pt;}
@page WordSection1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.WordSection1
{page:WordSection1;}
-->
</style> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Há cerca de um ano atrás, iniciava-se o ano curricular do Mestrado em Ciências da Educação – Ensino Especializado da Música. No final do 1º semestre, questionava-me se já conseguia responder a várias questões que surgiram durante esse período de tempo, nomeadamente:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quem sou?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. como sou?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. de que sou capaz?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quais são os meu limites/dificuldades?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quais são as minhas ambições/metas?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. que caminho quero trilhar?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">E agora que o segundo semestre está a terminar? O que foi para mim este ano? Difícil sem dúvida mas considero que, acima de tudo, este foi um ano de desafios. Desafios profissionais, desafios pessoais, desafios intelectuais, desafios... Desenvolvi capacidades e aptidões. Estou diferente. Para melhor? Para pior? Diferente apenas. Encaro as questões por outra perspectiva, encaro a docência por outro prisma, vejo por olhos diferentes. <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Sei que proximamente acontecerão várias mudanças a nível profissional mas parto para outras aventuras com mais segurança e conhecimentos.<o:p></o:p></span></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-91942375267766055662011-02-14T00:55:00.000+00:002011-02-19T00:57:07.926+00:00Comentário conclusivoMestrado em Ciências da Educação – UCP – Porto 2010-2011 – Prof. Luísa Orvalho<br />
<br />
<br />
Actividade: Comentário conclusivo sobre os factores de qualidade que considero serem característicos da minha escola e que fazem a diferença nos resultados educativos atingidos pelos alunos.<br />
<br />
O comentário que vou efectuar tem como base a minha prática docente numa escola profissional de música, sendo a instituição com a qual colaboro a mesma em que fiz a minha formação musical de nível secundário. Para mim é bastante interessante verificar a forma como a escola evoluiu e se expandiu ao longo destes anos. Se já desde a sua criação o ensino nesta escola sempre se pautou pela excelência, neste momento, além da qualidade da oferta formativa, a escola afirma-se, realmente, como uma instituição de referência que prepara alunos para prosseguirem os seus estudos a nível superior tanto em Portugal como em escolas internacionais, após os quais a grande maioria destes recém-formados encontra colocações profissionais com relativa facilidade, revelador, sem dúvida, das competências que adquiriram durante o seu percurso formativo.<br />
É claro que para dinamizar uma escola desta forma e conseguir óptimos resultados educativos com os alunos, a Direcção Pedagógica deverá possuir várias características que considero estarem identificadas na investigação de Sammons, Hillman e Mortimore (1995): <br />
<br />
• Liderança profissional<br />
A existência de um líder que possua uma visão bastante abrangente e crítica, com objectivos muito claros delineados, que promova uma abordagem participativa com os docentes e que os saiba escolher tendo em conta o Projecto Educativo da escola, parecem-me condições essenciais para que se coloque em prática uma boa liderança profissional.<br />
<br />
• Visão e finalidades partilhadas<br />
Tal como aprendemos com Peter Senge, uma organização só é aprendente se existirem vários pressupostos, nomeadamente a partilha da visão e dos objectivos educativos pretendidos pelo líder. Deverá existir um ambiente colaborativo entre os elementos que pertencem à equipa de liderança com os professores para que as vontades e os recursos humanos se possam unir e trabalharem em conjunto para a obtenção de resultados educativos óptimos.<br />
<br />
• Ambiente de aprendizagem<br />
A escola em que trabalho possui boas instalações físicas devidamente equipadas que permitem ao professor ter ao seu dispor um grande conjunto de recursos que pode utilizar sempre que necessário (independentemente da disciplina que o docente lecciona). Também o facto de a maior parte das turmas ter um número relativamente reduzido de alunos (quando comparadas com as turmas do ensino genérico) contribui para um ambiente de aprendizagem ordeiro. Esta instituição promove práticas que permitem aos alunos terem contacto directo com situações semelhantes às que irão encontrar no mercado de trabalho, responsabilizando-os pelos resultados obtidos.<br />
<br />
• Concentração no ensino e na aprendizagem <br />
Aos docentes é-lhes permitido concentrarem a sua prática na docência tendo sempre em vista a focalização no sucesso dos alunos. São incentivadas as participações em concursos, sejam eles de cariz musical ou a nível das disciplinas sócio-culturais, fornecendo a escola todos os apoios possíveis. Sempre que necessário, são disponibilizadas aulas de apoio aos alunos que delas carecem com o objectivo de criarem e desenvolverem métodos de trabalho e de estudo. Uma das políticas educativas da escola assenta na promoção de uma interdisciplinaridade com vista à integração dos saberes e à melhoria dos resultados escolares.<br />
<br />
• Ensino resoluto <br />
A estrutura organizacional da escola é bastante clara, permitindo um funcionamento optimizado. As aulas são estruturadas pelos professores de cada disciplina tendo em conta os conteúdos programáticos definidos para cada unidade modular. No caso específico da disciplina de instrumento, cada professor é responsável pela planificação de cada um dos seus alunos, uma vez que cada discente é um caso muito específico. Sempre que necessário, os docentes têm a autonomia necessária para reformularem os conteúdos e adaptá-los ao desenvolvimento do aluno.<br />
<br />
• Expectativas elevadas <br />
As expectativas para com os corpos docente e discente são, naturalmente, elevadas e de acordo com o que lhes é oferecido e disponibilizado. Em combinação com os valores que são transmitidos a todos os novos intervenientes no processo educativo, é esperado que cada um dê o melhor de si próprio, que se comprometa com o desenvolvimento da escola, que colabore nas várias iniciativas que são promovidas pela instituição, que tenha uma postura de constante desafio perante a sua profissão/estatuto, etc. <br />
Dos professores em particular, é esperado que sejam criativos, responsáveis, que se preocupem com os alunos, que procurem constantemente o seu aperfeiçoamento e que sejam geradores de motivação e dinamismo entre outras características.<br />
<br />
• Reforço positivo<br />
Trabalho nesta escola já há vários anos e sempre me foi permitido ter um diálogo claro e franco com a equipa responsável pela orientação educativa e julgo que o mesmo acontece com os outros meus colegas, bem como com os alunos e demais funcionários. Assim, é-me permitido fazer eventuais alterações ou ajustes à minha prática docente.<br />
<br />
• Monitorização do progresso<br />
Em cada turma existe a figura de Orientador Educativo que, regularmente, contacta com os professores de cada aluno para aferir do desenvolvimento de cada um deles a cada disciplina. Essa informação é constantemente actualizada para, no caso de ser necessário, serem tomadas medidas que previnam um possível insucesso educativo. O modo de proceder estará, naturalmente, de acordo com a situação detectada e poderá passar por uma simples conversa com o aluno, pelo contacto com os encarregados de educação, por aulas de apoio educativo, etc.<br />
<br />
• Direitos e responsabilidades <br />
Um dos deveres fundamentais de cada um dos docentes é, na minha opinião, promover a autoestima dos alunos, desenvolvendo neles um processo de autocrítica bastante apurado que lhes permita ir ganhando, gradualmente, autonomia no trabalho que vão realizando. Neste processo de crescimento, vão-lhes sendo inculcadas responsabilidades cada vez maiores, desde as prestações em audições, passando pela colaboração com a orquestra, participações em concursos, etc. Este trabalho é, numa fase inicial, monitorizado pelos professores e, posteriormente, pelos orientadores educativos.<br />
<br />
• Parceria escola-família<br />
Apesar de a escola não dispor de mecanismos formais para envolver a família na aprendizagem dos alunos, há um diálogo regular normalmente entre o Orientador Educativo e os encarregados de educação. Os professores da disciplina de instrumento serão, nesta situação, talvez um pouco mais privilegiados pois sendo uma escola de música os pais atribuem mais importância a esta disciplina do que às outras e são eles próprios que interpelam o docente para inquirirem acerca do desempenho dos filhos. <br />
<br />
• Uma organização aprendente<br />
Esta escola em particular, escolhe os seus colaboradores de acordo com o seu perfil e desempenho demonstrado, tal como já referi. Para as disciplinas da área vocacional, são escolhidas pessoas que sejam músicos no activo e com um currículo relevante. Para as disciplinas da componente sócio-cultural são procuradas pessoas que detenham experiência de ensino e que tenham também um percurso académico relevante. Se bem que o método de escolher os professores possa ter alguns inconvenientes, é, simultaneamente, um dos que permite selecionar mais facilmente as pessoas pelo perfil que detêm.<br />
<br />
<br />
Referências bibliográficas:<br />
<br />
Parecer do CNE nº1/2011 – sobre a “Reorganização Curricular do Ensino Básico”. Pdf. <br />
<br />
Parecer do CNE nº2 /2011 – sobre ” Metas de aprendizagem”. Pdf. <br />
<br />
Parecer do CNE nº3/2011 – sobre a “Reorganização Curricular do Ensino Secundário”.Pdf. <br />
<br />
<br />
<iframe title="YouTube video player" width="480" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/BF5NGWrgoXo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-1079631538857174392011-01-27T17:41:00.003+00:002011-02-13T17:44:25.394+00:00Uma visão prospectiva da actividade docente - apresentação colectiva<iframe title="YouTube video player" width="480" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/RE_jGErvvIU" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-44916986832692827702011-01-26T17:37:00.001+00:002011-02-13T19:23:39.406+00:00Uma visão prospectiva da actividade docente<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_themedata.xml" rel="themeData"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:"Courier New";
panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073711037 9 0 511 0;}
@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}
@font-face
{font-family:"MS 明朝";
mso-font-charset:78;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1791491579 18 0 131231 0;}
@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1073743103 0 0 415 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoFooter, li.MsoFooter, div.MsoFooter
{mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Footer Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
tab-stops:center 216.0pt right 432.0pt;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
span.FooterChar
{mso-style-name:"Footer Char";
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Footer;}
.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;
margin-bottom:10.0pt;}
@page WordSection1
{size:595.0pt 842.0pt;
margin:2.0cm 2.0cm 2.0cm 2.0cm;
mso-header-margin:35.45pt;
mso-footer-margin:35.45pt;
mso-paper-source:0;}
div.WordSection1
{page:WordSection1;}
/* List Definitions */
@list l0
{mso-list-id:1831016857;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:-1949382594 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l0:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l0:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l0:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l0:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l0:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l0:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l0:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l0:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l0:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
ol
{margin-bottom:0cm;}
ul
{margin-bottom:0cm;}
-->
</style> </div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Mestrado em Ciências da Educação – UCP – Porto 2010-2011 – Prof. Luísa Orvalho<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";">Orvalho, L. (2010). <i>Culturas profissionais. </i>FEP/UCP. (Texto em PDF)<i><o:p></o:p></i></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Como é que os professores deveriam organizar o trabalho de ensinar e aprender no contexto escolar? E porquê?<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">A realização deste trabalho implica que apresentemos uma visão prospectiva da actividade a desenvolver em anos vindouros e os aspectos a corrigir ou melhorar na organização do trabalho escolar na nossa escola.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Após a leitura deste texto em particular, e uma vez que as tipologias de culturas profissionais docente de Hargreaves (1992, 1994) me suscitaram imediatamente o interesse, creio que um dos aspectos a melhorar no campo supracitado é, sem dúvida, a colaboração.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Segundo Hargreaves (1998), a colaboração promove o desenvolvimento profissional dos indivíduos nela envolvidos, podendo proporcionar momentos de aprendizagem mútua e potenciar reflexões individuais. Uma outra mais valia da colaboração reside no facto de os grupos poderem ser constituídos por vários indivíduos com experiências diferentes e com competências diversificadas permitindo uma maior eficácia das soluções encontradas. No entanto, a colaboração considerada como uma estratégia para o desenvolvimento de actividades na área da educação em variadíssimos aspectos, não deixa de envolver alguns problemas e dificuldades. <o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Ainda de acordo com Hargreaves (1998), a colaboração e a colegialidade ocupam um lugar central no paradigma de mudança, uma vez que permitem aos professores aprender uns com os outros numa partilha de saberes e ampliar o conjunto das suas competências, fomentando o desenvolvimento profissional e organizacional. <o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">O nosso trabalho de professor é, sem dúvida, um trabalho solitário e de “porta fechada”, uma vez que, e apesar de planificarmos em conjunto ao nível do nosso grupo disciplinar, acabamos por ser o gestor do nosso próprio trabalho e do trabalho que desenvolvemos com os nossos alunos na sala de aula.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">A colaboração está alicerçada em quatro pilares que a sustentam enquanto processo efectivo: diálogo, negociação, mutualidade e confiança. Se não existir uma negociação relativamente aos objectivos do trabalho, à forma como este se vai desenvolver, às prioridades a serem colocadas em prática e à forma como os intervenientes se relacionam, poderão surgir mais tarde momentos de tensão e de crise que podem deitar por terra os propósitos iniciais de determinado projecto. <o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">É essencial que o diálogo, instrumento de confronto de ideias e construção de novas compreensões, se estabeleça entre todos os intervenientes pois deste modo cada um poderá participar activamente em cada projecto. Num trabalho colaborativo todos devem ter algo a dar e a receber, uma vez que os participantes ao serem detentores de papéis diferentes não quer forçosamente dizer que sobressaem uns em relação aos outros, mas que existe sim mutualidade entre todos. A colaboração deve desenvolver-se num clima de confiança uma vez que esta é importante para que todos se sintam à vontade para questionar as ideias, as acções e os valores uns dos outros. Este clima de confiança manifesta-se pelo respeito pessoal e profissional de todos os intervenientes, valorizando todos e fazendo-os sentir-se, efectivamente, como elementos do grupo. É da articulação entre eles que se pode esperar alcançar as finalidades inicialmente propostas, de uma forma positiva e que proporcione a todos os colaboradores experiências enriquecedoras e frutuosas que contribuam para potenciar as especificidades individuais, o desenvolvimento profissional e pessoal e o desenvolvimento de competências de natureza diversa, uma vez que a colaboração potencia uma reflexão efectiva ao longo de todo o processo.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Existem, no entanto, dificuldades inerentes ao trabalho em colaboração das quais podemos salientar: <o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>os intervenientes terão que saber lidar com a imprevisibilidade característica de um processo desta natureza, que por não poder ser planificada ao pormenor necessita de ser renegociada a qualquer momento. Esta renegociação pode reclamar a alteração dos papéis inicialmente previstos para cada um dos participantes. Esta imprevisibilidade está relacionada com o carácter dinâmico e mutável do processo de colaboração;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>outra<span style="color: #ff6600;"> </span>das dificuldades passa pela gestão das diferenças de métodos de trabalho e das expectativas devido às experiências e hábitos de trabalho de cada um dos intervenientes. Estes podem ter estatutos diferentes, objectivos pessoais próprios, percepções divergentes e prioridades distintas, sendo estes aspectos desencadeadores de tensões que terão que ser geridas e ultrapassadas pelo grupo através de uma negociação eficaz e que assente num diálogo contínuo, fortalecendo-se a relação de confiança, promovendo a igualdade e a mutualidade entre os diversos intervenientes;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>para que o processo seja satisfatório é necessário contrariar a desigualdade entre os custos e os benefícios. Os possíveis participantes num processo de colaboração poderão abandonar os projectos, ou nem sequer os iniciar, por sentirem que os benefícios decorrentes desse envolvimento não correspondem aos seus anseios profissionais ou pessoais;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>quanto ao conformismo que pode, por vezes, apoderar-se dos participantes é fundamental que os restantes elementos do grupo estejam atentos para que se ultrapassem conjuntamente estes sentimentos que podem colocar em risco o sucesso do processo colaborativo. Estas dificuldades podem ser solucionadas com uma negociação cuidada e um diálogo contínuo, de modo a que as relações de confiança que se foram estabelecendo no grupo sejam continuamente reforçadas favorecendo a autoconfiança de todos.<o:p></o:p></div><br />
<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/WtSfgse4yWY" title="YouTube video player" width="480"></iframe>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-36964098553928686452011-01-03T17:28:00.002+00:002011-02-13T18:06:40.366+00:00Planificação de uma aula<link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_themedata.xml" rel="themeData"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:"Courier New";
panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073711037 9 0 511 0;}
@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}
@font-face
{font-family:"MS 明朝";
mso-font-charset:78;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1791491579 18 0 131231 0;}
@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1073743103 0 0 415 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"MS 明朝";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:JA;}
.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;
margin-bottom:10.0pt;}
@page WordSection1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.WordSection1
{page:WordSection1;}
/* List Definitions */
@list l0
{mso-list-id:457184418;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:-1984682512 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l0:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l0:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l0:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l0:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l0:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l0:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l0:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l0:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l0:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l1
{mso-list-id:862520975;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:-1543348530 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l1:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l1:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l1:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l1:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l1:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l1:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l1:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l1:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l1:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l2
{mso-list-id:975262973;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:1552733090 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l2:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:39.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l2:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:75.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l2:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:111.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l2:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:147.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l2:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:183.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l2:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:219.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l2:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:255.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l2:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:291.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l2:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
margin-left:327.0pt;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l3
{mso-list-id:1043561366;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:-382545100 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l3:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l3:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l3:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l3:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l3:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l3:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l3:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l3:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l3:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l4
{mso-list-id:1229222881;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:-2139615154 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l4:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l4:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l4:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l4:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l4:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l4:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l4:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l4:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l4:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l5
{mso-list-id:1332485286;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:2133746850 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l5:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l5:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l5:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l5:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l5:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l5:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l5:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l5:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l5:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l6
{mso-list-id:1449423811;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:908900248 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l6:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l6:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l6:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l6:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l6:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l6:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l6:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l6:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l6:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l7
{mso-list-id:1460687585;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:-1232539720 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l7:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l7:level2
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l7:level3
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l7:level4
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l7:level5
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l7:level6
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
@list l7:level7
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
@list l7:level8
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:o;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:"Courier New";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@list l7:level9
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Wingdings;}
ol
{margin-bottom:0cm;}
ul
{margin-bottom:0cm;}
-->
</style> <br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHGvg1e9w_Qmcf33JmNkmCjb1cnRTXlyDVlIuOEFTxXcLr92MifGwpB2eiDBeSNJSdHcoB2VYXhQG-FHtNanJdgqp7wfkZ5IJKN33R9TBtOTD2IxoRqN-xWIZothRfPk5FL9RNZgG8M805/s1600/1083257_notepad1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHGvg1e9w_Qmcf33JmNkmCjb1cnRTXlyDVlIuOEFTxXcLr92MifGwpB2eiDBeSNJSdHcoB2VYXhQG-FHtNanJdgqp7wfkZ5IJKN33R9TBtOTD2IxoRqN-xWIZothRfPk5FL9RNZgG8M805/s1600/1083257_notepad1.jpg" /></a></div><span style="font-family: "Times New Roman";"> </span><br />
<span style="font-family: "Times New Roman";">Ano lectivo 2010/2011</span><span style="font-family: "Times New Roman";"><br />
Planificação de uma aula de ensino individual<br />
<b><br />
</b>Prof.ª </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";">Emília Alves<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Curso: Curso de Instrumentista de Cordas e Teclas<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Disciplina: Viola de Arco <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Módulo: 5 (12º ano)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Aula número: 17<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Tempo de aula: 60’<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Times New Roman";">Conteúdo a trabalhar:<o:p></o:p></span></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Robert Schumann – Marchenbilder op. 113 <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 108pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;"><span style="font-family: "Times New Roman";">I. Nicht schnell<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Times New Roman";">Situação:<o:p></o:p></span></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Foi efectuada uma leitura à primeira vista com o aluno na aula nº 15. A professora definiu articulações, dedilhações e fraseado.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Times New Roman";">Objectivos gerais para a aula nº 17:<o:p></o:p></span></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">O aluno deverá:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 39pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">conhecer o andamento completo da obra;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 39pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">conseguir fazer a contextualização do compositor em termos de História da Música;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 39pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ser capaz de efectuar uma análise musical simples da obra.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Times New Roman";">Objectivos específicos para a aula nº 17<o:p></o:p></span></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">O aluno deverá ser capaz de:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">apresentar uma afinação correcta;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">dominar o ritmo;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">possuir uma pulsação estável;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">reconhecer o fraseado do andamento;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ter uma boa qualidade de som.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Times New Roman";">Competências<o:p></o:p></span></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">As competências que o aluno deverá desenvolver tendo em conta os objectivos específicos anteriormente definidos, são as seguintes:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>afinação<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá dominar as mudanças de posição;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ser capaz de afinar por relatividade;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ser capaz de afinar tendo por base harmónica o Piano.<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>ritmo<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá fazer uma leitura rítmica correcta.<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>pulsação<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ser capaz de manter uma pulsação estável, tanto quando toca a solo como quando toca com o acompanhador.<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>fraseado<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ter a noção correcta de cada uma das frases musicais;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ser capaz de fazer a distinção entre melodia e acompanhamento;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá apresentar criatividade e autonomia a nível interpretativo .<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>qualidade do som<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ser capaz de explorar os vários tipos de sonoridade permitidos pelo instrumento a utilizá-los em função da obra que se encontra a executar.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u>Estratégias de aprendizagem<o:p></o:p></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">As estratégias a utilizar compreendem:<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>a professora toca a obra para que o aluno compreenda o que lhe é solicitado e obtenha, assim, uma orientação no trabalho que vai desenvolver;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>será solicitado ao aluno que entoe determinadas passagens para o ajudar com algumas imprecisões ao nível da afinação;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>no caso de o aluno apresentar dificuldades a nível rítmico, ser-lhe-á pedido que solfeje essas passagens;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá ouvir gravações por diferentes intérpretes para que essas abordagens o motivem e desenvolvam a sua criatividade;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>repetição de uma frase de várias formas para corrigir problemas específicos – afinação, mudança de posição, posição do arco, etc.;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>com o apoio dos docentes das disciplinas de História das Artes e Teoria e Análise Musical, o aluno poderá efectuar um trabalho de pesquisa sobre o compositor, a obra, aspectos históricos relevantes, análise musical do andamento que se encontra a estudar, etc.;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>apresentação pública.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u>Actividades de aprendizagem<o:p></o:p></u></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>antes do início da aula o aluno deverá realizar os seus exercícios de aquecimento;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o andamento será tocado sem interrupções;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>após a apresentação do trabalho realizado em casa, serão analisados os diferentes pormenores que necessitem de correcção;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>depois de efectuar esse aperfeiçoamento, será realizado o trabalho de junção com o acompanhador.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u>Recursos de aprendizagem<o:p></o:p></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Os recursos a ser utilizados na aula serão os seguintes:<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>instrumento para o aluno, para o professor e para o acompanhador;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>partitura – previamente distribuída e que contém a notação musical e as indicações base para a sua interpretação (arcadas, dedilhações, agógica, etc.);<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>material de escrita (lápis e borracha) – para fazer eventuais correcções e sugestões de arcadas, dedilhações, dinâmicas, etc.;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>computador – que permita gravar a execução do aluno e analisá-la imediatamente;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>pianista acompanhador – assegurando o trabalho de junção da obra.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u>Avaliação da aprendizagem<o:p></o:p></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">A avaliação da aprendizagem será promovida ao longo da aula tendo em conta os objectivos definidos e através da promoção de um diálogo constante com o aluno, permitindo que ele se auto-avalie e receba um feedback imediato da parte do professor. A avaliação incidirá, especialmente, nos parâmetros definidos atrás:<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>afinação;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>ritmo;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>fraseado;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>qualidade sonora;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>postura.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><u>Avaliação do desenvolvimento curricular realizado<o:p></o:p></u></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Este parâmetro poderá ser efectuado através de uma reflexão por parte do professor após o período de aula e tendo como base o feedback recebido do aluno durante a sua auto-avaliação. De acordo com os resultados obtidos, a planificação da(s) aula(s) seguinte(s) será ajustada.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Tendo sempre em conta os objectivos definidos nesta planificação, há um conjunto de actividades de remediação ou aprofundamento do conhecimento que poderão ser sugeridas se necessário:<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>afinação<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá entoar de uma forma mais regular e com a ajuda de um teclado (por exemplo);<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>colaboração do colega responsável pela disciplina de Formação Musical para que possa realizar algum trabalho extra com o aluno em causa com actividades auditivas – entoações e audição;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>necessidade de o aluno ouvir mais música para poder desenvolver o seu ouvido.<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>ritmo<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>exercícios de apenas reprodução rítmica da obra;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>exercícios com as cordas soltas correspondentes às notas musicais da obra;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>exercícios de solfejo;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>utilização do metrónomo.<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>pulsação<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>estudo com o metrónomo.<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>fraseado<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>análise musical da obra;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>entoação das linhas melódicas para melhor compreensão;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>qualidade sonora<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>o aluno deverá memorizar o andamento da obra em questão, ou partes, para que se possa concentrar na emissão sonora;<o:p></o:p></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span>tocar de olhos fechados ou numa divisão às escuras, permitindo que os sentidos estejam focalizados apenas na produção do som .<o:p></o:p></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-81558157683523401932010-12-16T19:10:00.000+00:002011-02-13T19:11:14.753+00:00Comunicação a apresentar num Seminário - apresentação colectivaDisciplina: de Ensino, Aprendizagem e Avaliação II<br />
<br />
<br />
Comunicação a apresentar no Seminário:<br />
<br />
“Um retrato sobre as minhas práticas de ensino: avanços, problemas e desafios para proporcionar a todos os alunos uma aprendizagem de qualidade que contribua para a sua realização pessoal e profissional”.<br />
<br />
DE ALUNO A PROFESSOR<br />
<br />
Comunicação colectiva de Daniel Dias, Emília Alves, José Ricardo Reis, Paulo Areis, Ricardo Matosinhos e Rui Fontes, mestrandos da Universidade Católica Portuguesa.<br />
<br />
Palavras-chave : autonomia, formação pessoal, equidade, aprendizagem dinâmica<br />
<br />
Já passaram alguns anos desde que pela primeira vez ministrei uma aula. Lembro-me claramente desse momento como um recomeçar a aprender em que tive que refletir sobre tudo o que havia aprendido e de que forma tinha aprendido.<br />
De facto, fui apenas ensinado a reproduzir, da forma mais fiel, indicações numa partitura. Houve professores que me ajudaram na árdua tarefa mas transpor esses ensinamentos para a prática do ensino não é uma tarefa fácil.<br />
Sem ter muitos anos de experiência de ensino, consigo hoje identificar mais rapidamente as dificuldades dos alunos e encontrar estratégias diferenciadas para que estes consigam obter o melhor resultado possível.<br />
Se por vezes consigo identificar deficiências de aprendizagem, antecipar possíveis dificuldades e corrigir os aspectos necessários, nem sempre isso acontece. Durante a viagem diária até casa, transporto comigo as dificuldades dos alunos e tenho a certeza hoje que será algo que me acompanhará toda a vida.<br />
A solução para uma grande maioria destas dificuldades passará por tornar os meus alunos independentes e, assim, tornando-me dispensável terei a certeza que os alunos poderão enfrentar a vida profissional sem dúvidas e receios.<br />
A sua independência poderá ser igualmente uma solução para a sua formação pessoal, uma vez que alunos independentes transformar-se-ão em adultos independentes que não necessitam constantemente da aprovação de terceiros.<br />
O aluno deve ter um espírito crítico fundamentado, solidificando desta forma as suas aprendizagens e promovendo a sua aplicação em situações futuras.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-58937950423857353502010-12-15T18:52:00.006+00:002011-02-13T18:55:18.641+00:00Oficina de Inovação e Desenvolvimento ProfissionalComunicação a apresentar na Oficina de Inovação e Desenvolvimento Profissional:<br />
<br />
“Estratégias e ferramentas para construir uma organização aprendente, baseadas nas cinco disciplinas de Peter Senge”.<br />
<br />
<br />
Maria Emília de Sousa Ribeiro Alves – malves5@hotmail.com<br />
Mestranda na Universidade Católica Portuguesa – Porto <br />
<br />
Resumo: O que caracteriza uma organização aprendente? Qual o perfil dos seus colaboradores? Qual o papel da “tensão criativa”?<br />
<br />
Palavras-chave: Competências; Reflexão; Aprender.<br />
<br />
O conceito de organização aprendente foi clarificado e colocado em prática por Peter Senge e preconiza que as grandes equipas são organizações que aprendem a desenvolver novas habilidades e capacidades, levando a novas percepções e sensibilidades que, por sua vez, revolucionam crenças e opiniões. As organizações que aprendem são formadas por pessoas que desenvolvem, continuamente, a sua capacidade de criar os resultados que desejam, são entidades onde se estimulam padrões de comportamento novos e abrangentes, a aspiração colectiva ganha liberdade e as pessoas exercitam-se, continuamente, em aprender juntas → “tensão criativa”. Essas organizações só podem surgir quando percebermos que o mundo não é feito de forças separadas e que, no mundo de hoje, a capacidade de aprender contínua e rapidamente é a única vantagem competitiva sustentável. <br />
Uma empresa aprendente será aquela que descobrir como fazer com que as pessoas se comprometam e queiram aprender, desde o funcionário da portaria até aos cargos mais elevados. Para conseguir isso, as organizações deverão ser mais coerentes com as aspirações humanas que vão além das necessidades materiais. Com esse intuito, torna-se necessário que se derrubem as barreiras que nos impedem de aprender.<br />
Senge considera a existência de 5 disciplinas básicas que as organizações aprendentes devem dominar:<br />
• Domínio pessoal – cada indivíduo deverá compreender o que lhe é realmente importante e viver ao serviço das suas aspirações;<br />
• Modelos mentais – as percepções que temos de nós próprios e do mundo afectam o conhecimento que cada um de nós constrói; <br />
• Visão compartilhada – a organização deve ter uma missão genuína para que as pessoas dêem o melhor de si e adoptem uma visão compartilhada, na qual prevaleça o compromisso e o comprometimento em lugar da aceitação; <br />
• Aprendizagem em equipa – diálogo em vez de aceitação;<br />
• Pensamento sistémico – “quinta disciplina”. Integra todas as outras → “pensamento global”, e funde-as num corpo coerente de teoria e prática. <br />
<br />
Conclusão: O que distingue uma organização aprendente é capacidade dos seus líderes em estimular padrões de comportamento novos e abrangentes o que permite que os seus colaboradores desenvolvam a sua capacidade de inovar e criar. O objectivo de todos os elementos dessa organização é o querer aprender a evoluir.<br />
<br />
Referências bibliográficas<br />
Rich, G., A. e Alto, R., M. (2011). As organizações que aprendem, Segundo Peter Senge: a quinta disciplina. in Cadernos Discentes Coppead, Rio de Janeiro, nº 9, pp. 36-55.<br />
<br />
Senge, P. M. (1990). A quinta disciplina – Arte e prática da organização que aprende. 24.ª ed. Rio de Janeiro: Best Seller. <br />
<br />
<br />
<iframe title="YouTube video player" width="480" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/ou8jarCV_ag" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-50073690874044151862010-12-01T17:56:00.003+00:002011-02-13T18:01:38.338+00:00As cinco disciplinas de Peter Senge<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwFWussuIDECzMxuJV_CjrRtp4yP7KHyIUGnJENg2OYNttj0OMm_ZptBZ-sguTG4hF_ZF2c5_1_C8Lwqf0ECjLCrz1d_ZFxX2_t7r3zi5e98B7ulg1211r_0-Mi2XJ82cm4iJGx0XwxnEo/s1600/0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwFWussuIDECzMxuJV_CjrRtp4yP7KHyIUGnJENg2OYNttj0OMm_ZptBZ-sguTG4hF_ZF2c5_1_C8Lwqf0ECjLCrz1d_ZFxX2_t7r3zi5e98B7ulg1211r_0-Mi2XJ82cm4iJGx0XwxnEo/s320/0.jpg" width="320" /></a></div><br />
<br />
Mestrado em Ciências da Educação – UCP – Porto 2010-2011 – Prof. Luísa Orvalho<br />
<br />
Rich, G., A. e Alto, R., M. (2011). As organizações que aprendem, Segundo Peter Senge: a quinta disciplina. in Cadernos Discentes Coppead, Rio de Janeiro, nº 9, pp. 36-55.<br />
<br />
Senge, P. M. (1990). A quinta disciplina – Arte e prática da organização que aprende. 24.ª ed. Rio de Janeiro: Best Seller. <br />
<br />
<br />
Actividade 3: “Estratégias e Ferramentas para construir uma organização aprendente, baseadas nas cinco disciplinas de Peter Senge”<br />
<br />
Palavras-chave: Competências; Reflexão; Aprender<br />
<br />
Cada vez mais é possível constatar que a administração estratégica extrapola a mera visão do planeamento, do posicionamento ou do design, e incorpora elementos claramente relacionados com o processo de aprendizagem estratégica. A verdadeira aprendizagem “está intimamente relacionada com o que significa ser humano” (Senge, 1990). <br />
O conceito de organização aprendente foi clarificado e colocado em prática por Peter Senge e preconiza que as grandes equipas são organizações que aprendem a desenvolver novas habilidades e capacidades e que levam a novas percepções e sensibilidades que, por sua vez, revolucionam crenças e opiniões. As organizações que aprendem são formadas por pessoas que desenvolvem, continuamente, a sua capacidade de criar os resultados que desejam, são entidades onde se estimulam padrões de comportamento novos e abrangentes, a aspiração colectiva ganha liberdade e as pessoas exercitam-se, continuamente, em aprender juntas → “tensão criativa”. Essas organizações só podem ser construídas quando percebermos que o mundo não é feito de forças separadas e que, no mundo de hoje, a capacidade de aprender contínua e rapidamente é a única vantagem competitiva sustentável. <br />
Uma empresa aprendente será aquela que descobrir como fazer com que as pessoas se comprometam e queiram aprender, desde o porteiro até aos altos quadros. Para conseguir isso, as organizações devem ser mais coerentes com as aspirações humanas que vão além das necessidades materiais. Com esse intuito, é necessário que se derrubem as barreiras que nos impedem de aprender.<br />
Peter Senge considera que existem 5 disciplinas básicas que as organizações aprendentes devem dominar:<br />
• Domínio pessoal – cada indivíduo deverá compreender o que lhe é realmente importante e viver ao serviço das suas aspirações (poderá ser utilizado pelos gestores para canalizarem os recursos humanos para as suas “áreas de interesse”);<br />
• Modelos mentais – podem entrar em conflito com modificações administrativas que se pretendem colocar em prática (as percepções que temos de nós próprios e do mundo afectam o conhecimento que cada um de nós constrói; a formação pode ajudar a modificar comportamentos esteriotipados);<br />
• Visão compartilhada – a organização deve ter uma missão genuína para que as pessoas dêem o melhor de si e adoptem uma visão compartilhada, na qual prevaleça o compromisso e o comprometimento em lugar da aceitação (existe um objectivo final comum e apesar de existir a partilha de tarefas todos conhecem o que os outros fazem); <br />
• Aprendizagem em equipa – diálogo em vez de aceitação;<br />
• Pensamento sistémico – “quinta disciplina”. Integra todas as outras → “pensamento global”, e funde-as num corpo coerente de teoria e prática. Ajuda-nos a ver como um todo e não como partes isoladas. Ajuda-nos a compreender que os problemas em vez de serem causados por algo ou alguém externo podem ser efeito das nossas próprias acções. O raciocínio sistémico reforça cada uma das outras disciplinas, “mostrando que o todo pode ser maior que a soma das partes” (Senge, 1990). <br />
Senge assinala várias deficiências de aprendizagem relacionadas com o modo como fomos ensinados a pensar e a interagir e que criam deficiências cruciais de aprendizagem:<br />
• “eu sou o meu cargo” – as pessoas que se concentram demais nos cargos que ocupam perdem a noção de relação com os demais cargos;<br />
• “o inimigo está lá fora” – temos a tendência de pensar que o inimigo está lá fora, pois não vemos que as nossas acções vão além do cargo que ocupamos uma vez que não temos uma visão sistémica delas;<br />
• a ilusão de assumir o controle – continua a existir o hábito de procurar o inimigo no exterior e não perceber qual a nossa contribuição para os nossos próprios problemas;<br />
• a fixação em eventos – as nossas principais ameaças não vêm de eventos súbitos mas de mudanças graduais e contínuas;<br />
• a parábola do sapo escaldado – devemos reduzir o nosso ritmo e prestar atenção aos pequenos acontecimentos;<br />
• a ilusão de aprender com a experiência – aprendemos melhor com a experiência mas nunca experimentamos directamente as consequências das nossas acções mais importantes;<br />
• o mito da equipa gestora – tradição que leva as pessoas a não admitirem que não sabem uma resposta.<br />
Existem várias leis da “quinta disciplina” que podem ser sistematizadas:<br />
• os problemas de hoje vêm da solução de ontem – as soluções que transferem o problema de uma parte do sistema para outra não são detectadas. Os que “resolveram” o problema são os que o herdam novamente;<br />
• quanto mais você empurra, mais o sistema empurra de volta – feedback de compensação (as intervenções bem intencionadas provocam respostas no sistema que eliminam os benefícios da intervenção);<br />
• o comportamento melhora antes de piorar – desfasamento de tempo entre o benefício e o prejuízo a longo prazo;<br />
• a saída mais fácil, normalmente, traz-nos de volta para dentro – os problemas acentuam-se se adoptamos um pensamento não sistémico;<br />
• a cura pode ser pior do que a doença – a transferência de responsabilidades para alguém faz com que, posteriormente, estejamos dependentes dessa pessoa e não possamos assumir o controle da situação sozinhos;<br />
• mais rápido significa mais devagar – a perspectiva sistémica visa uma nova forma de pensar, mais desafiadora e promissora;<br />
• causa e efeito não estão próximos no tempo e no espaço – a origem dos nossos problemas está em nós mesmos;<br />
• pequenas mudanças podem gerar grandes resultados – pequenas acções bem focalizadas produzem melhorias significativas, desde que centralizadas no ponto correcto (princípio de alavancagem);<br />
• você pode assobiar e chupar a cana mas não ao mesmo tempo – mesmo que tenhamos que escolher uma alternativa, a verdadeira alavancagem consiste em ver como ambas podem ser melhoradas ao longo do tempo;<br />
• dividir um elefante ao meio não produz dois elefantes pequenos – dificuldade em percebermos as interacções existentes entre as várias áreas de uma organização, dificultando assim a visualização global do problema;<br />
• não existem culpados – a cura para o problema é o meu relacionamento com o inimigo.<br />
<br />
O pensamento sistémico<br />
Quanto ao pensamento sistémico, Senge considera que ele é a disciplina que nos permite ver o todo; é uma forma de interligação que permite ver os padrões de mudança e não apenas os eventos isolados. O pensamento sistémico é o antídoto para a sensação de impotência causada pela era da interdependência. Através dele podemos ver as estruturas subjacentes e discernir as mudanças de alta e baixa alavancagem. O pensamento sistémico é a pedra fundamental que determina a forma como as organizações que aprendem pensam o seu universo. <br />
Nem sempre fazer o óbvio produz o resultado imediato e desejado. Na maioria das situações gerenciais, a verdadeira alavancagem está em compreender a complexidade dinâmica e não a de detalhes. O pensamento sistémico simplifica a vida por ajudar a distinguir padrões mais profundos. Não nos podemos limitar a olhar apenas para as estruturas individuais e ignorar as estruturas subjacentes. A fixação de limites é uma forma de feedback de equilíbrio, que constitui o segundo elemento básico do pensamento sistémico. A resistência à mudança é uma tentativa de manter uma meta implícita ao sistema. Enquanto essa meta não for reconhecida, os esforços de mudança fracassarão. <br />
<br />
Modelos mentais<br />
Muitas ideias novas deixam de ser colocadas em prática porque podem, de alguma forma, entrar em conflito com imagens internas e profundamente arraigadas a respeito do funcionamento do mundo. Para lidar com os modelos mentais, é necessário praticar a reflexão e a inquirição constantemente. É preciso dispor de perspectivas e abordagens múltiplas para que os nossos paradigmas se mostrem e possamos reconhecê-los, tanto no âmbito pessoal como no da organização. Muitas vezes “os modelos mentais impedem as mudanças que poderiam provir do raciocínio sistémico”, pelo que os gestores deveriam aprender a revê-los (Senge, 1990).<br />
<br />
Visão compartilhada<br />
Uma visão compartilhada não é uma ideia que está nas mentes dos indivíduos mas sim uma força inculcada no coração das pessoas. Essa disciplina é vital para a organização que aprende porque proporciona focalização e energia. O núcleo dos princípios orientadores da visão compartilhada inclui os seguintes elementos: a visão propriamente dita (uma imagem do nosso futuro desejado), os valores (como esperamos deslocar-nos até onde queremos ir), o propósito ou a missão (o que a organização está aqui para fazer) e as metas (marcos que esperamos alcançar dentro em breve). <br />
<br />
Aprendizagem em equipa<br />
A unidade de aprendizagem moderna é o grupo e não os indivíduos isolados. É claro que não existe aprendizagem em equipa sem domínio pessoal e sem visão compartilhada. Partindo dessas condições, reconhece-se que a inteligência colectiva é maior que a soma das inteligências individuais, abrindo oportunidade para a aprendizagem colectiva. A discussão difere do diálogo por ser uma “forma de conversação que promove a fragmentação” (Senge, 1994), contudo a discussão hábil difere das discussões improdutivas. As barreiras à aprendizagem colectiva só podem ser removidas caso as pessoas passem a utilizar uma linguagem comum.<br />
<br />
O todo indivisível<br />
A separação do todo em sistemas é proveniente de uma necessidade didáctica e científica, mas acabou por criar um profundo distúrbio de percepção na civilização moderna. Para apreender a fundo a interconexão entre os fenómenos, devemos remover a separação existente entre os sistemas e os ambientes que os cercam. Só assim, estaremos aptos a captar efectivamente a indivisibilidade do todo representado pelo Universo.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-74736871952942758052010-11-20T19:03:00.000+00:002011-02-17T19:28:08.842+00:00Comunicação a apresentar num Seminário<div style="text-align: center;">Comunicação a apresentar no Seminário:</div><br />
<div style="text-align: center;">“Um retrato sobre as minhas práticas de ensino: avanços, problemas e desafios para proporcionar a todos os alunos uma aprendizagem de qualidade que contribua para a sua realização pessoal e profissional”.</div><div style="text-align: center;"><br />
Profissão: Professor de Música!</div><br />
Maria Emília de Sousa Ribeiro Alves – malves5@hotmail.com<br />
Mestranda na Universidade Católica Portuguesa – Porto <br />
<br />
Resumo: Que práticas de ensino tento promover nas minhas aulas? Qual a importância atribuída à diferenciação pedagógica? De que forma podem os alunos ser motivados? Será fundamental que os alunos desenvolvam a sua autonomia?<br />
<br />
Palavras-chave: diferenciação pedagógica; motivação; autonomia.<br />
<br />
No desempenho da minha prática lectiva, considero fundamental que tanto eu como os meus alunos se sintam realizados quer a nível pessoal quer a nível profissional, uma vez que se não existir esse sentimento de preenchimento pessoal não será possível a evolução tanto minha como a dos alunos. Tento cultivar neles uma forte motivação para o estudo da disciplina, definir claramente quais as metas a atingir e em que espaços temporais e desenvolver a sua autocrítica, fundamental para a autonomia e desenvolvimento. Sempre que possível, procuro criar situações de aprendizagem em que os alunos possam colocar em prática os conhecimentos já adquiridos. Esta situação implica a existência de flexibilidade, tanto minha como dos alunos, para permitir uma adaptação constante à evolução e desenvolvimento do objectivo pretendido. O reforço motivacional inicia-se sempre pelo salientar dos aspectos positivos que o aluno conseguiu apresentar em cada uma das aulas. Um dos aspectos que considero essencial neste tipo de ensino, é a diferenciação pedagógica que deverá ser aplicada a cada um dos alunos de acordo com o nível em que cada um deles se encontra, as suas capacidades de trabalho, aptidões que demonstram, etc.<br />
De acordo com as minhas convicções, há várias noções presentes nas Teorias Cognitivas e Humanistas com as quais me identifico e que tento colocar em prática:<br />
<br />
Teorias Cognitivas<br />
• o sujeito aprendente desempenha um papel activo na aquisição do conhecimento; <br />
• a aprendizagem é a construção do conhecimento feita em contexto e é resultante da interacção do sujeito aprendiz com o meio;<br />
• tanto o sujeito como o meio são activos; <br />
• o ensino baseia-se num diálogo permanente entre o aluno e o professor através de uma interacção mútua em que o controlo é partilhado por ambos; <br />
• importância da negociação, da visão partilhada, do diálogo, da criação da cultura como objecto de ensino profissional, pessoal e cultural, que prepare o aluno para ingressar e ser membro activo de uma sociedade adulta.<br />
<br />
Teorias Humanistas<br />
• a aprendizagem consiste na auto-realização e no crescimento pessoal do aprendiz no seu todo; <br />
• o ensino é centrado no aluno e o professor é o facilitador desse processo; <br />
• os ambientes de aprendizagem ricos favorecem a aprendizagem; <br />
• tanto o professor como o aluno são activos no processo de ensino/aprendizagem;<br />
• concepção Dinâmica da Aprendizagem – “enquanto se ensina também se aprende”; <br />
• o professor e o aluno desenvolvem-se no processo de ensino-aprendizagem.<br />
<br />
<br />
Conclusão: Na minha prática docente, tento promover um ensino baseado no diálogo e no feedback constantes que permita a autonomia gradual e sólida de cada um dos alunos.<br />
<br />
Referências bibliográficas<br />
Orvalho, L. (2010). Teorias de aprendizagem e estratégias de ensino. Porto: FEP/UCP (pdf)<br />
<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/YAJeLEbZNJo" title="YouTube video player" width="480"></iframe>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-8624343097915416122010-07-20T23:28:00.004+01:002010-07-21T00:43:18.171+01:00Projecto de Intervenção<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: large;">Professor/Família/Aluno: uma relação des(necessária) no ensino do instrumento</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj94y4D3eqBfT7_gPi1D9FyQ96zRiergh0G56RZCDYQd0QFAaAUfc49yAgj05d1LOhKsULuz3FhBxrQ3a6cmRL60Pl7836kU9i-creMZ_183TCILXVf3Jv58KhAZUF-9jHyWZQZHIfjQoZA/s320/-1.jpg" /></div><br />
<a href="http://www.scribd.com/doc/34609351/Projecto-de-Intervencao" style="display: block; font: 14px Helvetica,Arial,Sans-serif; margin: 12px auto 6px; text-decoration: underline;" title="View Projecto de Intervenção on Scribd">Projecto de Intervenção</a> <object data="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf" height="500" id="doc_348187344988772" name="doc_348187344988772" rel="media:document" resource="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf?document_id=34609351&access_key=key-24brpoz4gbxfgxwhpfxa&page=1&viewMode=list" style="outline: medium none;" type="application/x-shockwave-flash" width="100%" xmlns:dc="http://purl.org/dc/terms/" xmlns:media="http://search.yahoo.com/searchmonkey/media/"> <param name="movie" value="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf"><param name="wmode" value="opaque"><param name="bgcolor" value="#ffffff"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowScriptAccess" value="always"><param name="FlashVars" value="document_id=34609351&access_key=key-24brpoz4gbxfgxwhpfxa&page=1&viewMode=list"><embed id="doc_348187344988772" name="doc_348187344988772" src="http://d1.scribdassets.com/ScribdViewer.swf?document_id=34609351&access_key=key-24brpoz4gbxfgxwhpfxa&page=1&viewMode=list" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" height="500" width="100%" wmode="opaque" bgcolor="#ffffff"></embed> </object>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-68425335285200710112010-07-19T22:50:00.002+01:002010-07-18T23:26:28.575+01:00Conclusão<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="http://dmearim.files.wordpress.com/2008/01/road_to_perdition_1440x900.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br />
</a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCagMFzGiDtE2BgSZ2BjKqtzGXpgWpQ7c0k3A_pPgP3LgLwOT18q_ePxOjHog4_m9Rf1byojMutC-U4ulE5r43ygSlb79qzPVDW1uR-Vthj2QtZWLtZxklm0NQThIQ4S-1FwKw-51qNJjd/s1600/Yellow+Brick+Road+LR.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br />
</a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUEkRph5OTAsFkwxP7zZr2P4bkKekPBoBLht4mN1KSZ4R9byy_XWc4ChgRjzAvIIt5UA2V1G6Ulxf_tKgO6Zi6wd5wsGznWrHOhyksV9v3ytgREOVW2BWYu4byew6imMbG72wHxV0qfIrW/s1600/Crossing+bridge.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUEkRph5OTAsFkwxP7zZr2P4bkKekPBoBLht4mN1KSZ4R9byy_XWc4ChgRjzAvIIt5UA2V1G6Ulxf_tKgO6Zi6wd5wsGznWrHOhyksV9v3ytgREOVW2BWYu4byew6imMbG72wHxV0qfIrW/s320/Crossing+bridge.jpg" /></a></div><meta content="" name="Title"></meta> <meta content="" name="Keywords"></meta> <meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="Content-Type"></meta> <meta content="Word.Document" name="ProgId"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Generator"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Originator"></meta> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:"Courier New";
panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;}
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:36.0pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
@page Section1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
/* List Definitions */
@list l0
{mso-list-id:1468014290;
mso-list-type:hybrid;
mso-list-template-ids:514983960 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;}
@list l0:level1
{mso-level-number-format:bullet;
mso-level-text:;
mso-level-tab-stop:none;
mso-level-number-position:left;
text-indent:-18.0pt;
font-family:Symbol;}
ol
{margin-bottom:0cm;}
ul
{margin-bottom:0cm;}
-->
</style> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Quando reflecti sobre as vantagens da utilização de um portefólio reflexivo como elemento de avaliação nesta unidade curricular, referi a possibilidade de responder a algumas questões, nomeadamente:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quem sou?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. como sou?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. de que sou capaz?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quais são os meu limites/dificuldades?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quais são as minhas ambições/metas?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. que caminho quero trilhar?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Passados cinco meses, será que consigo ter respostas para todas estas questões? Existe uma certeza apenas. Estou a aprender e a crescer.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Permito-me citar novamente Idália Sá Chaves e Paulo Dias a propósito da utilização de portefólios:</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><i><span style="font-family: "Times New Roman";">“O Portefólio é a trave mestra na formação de profissionais reflexivos, importante na auto-análise crítica, na auto-regulação e auto-investigação, sintetizando a sua natureza formativa, continuada, reflexiva e compreensiva</span></i><span style="font-family: "Times New Roman";">.<i>”</i> (Sá Chaves, 2000)<o:p></o:p></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><br />
</div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><i><span style="font-family: "Times New Roman";">“Eternizar o vivido para ser pensado e reinventado num processo contínuo e permanente de reflexão.”</span></i><span style="font-family: "Times New Roman";"> (Dias, 2005)<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Aprender a aprender. Outro conceito que considero fundamental no processo de ensino-aprendizagem. Tento que os meus alunos tenham consciência dos seus conhecimentos e que estabeleçam<span style="font-family: "Times New Roman";"> relações entre o que já aprenderam e o que estão a aprender, criando na sala de aula um ambiente favorável à troca de ideias, propondo questões que lhes possibilitem reflectir sobre o que sabem e o que estão a aprender. </span><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">A educação deverá ser algo para a vida toda e implica uma busca constante de conhecimento uma vez que o mundo é dinâmico e único em cada momento. </span><span style="font-family: "Times New Roman";">Aprendemos quando introduzimos alterações na nossa forma de pensar e de agir e ensinamos quando partilhamos com o outro ou com o grupo a nossa experiência e os saberes que vamos acumulando.</span><span style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><i><span style="font-family: "Times New Roman";">"Os professores ideais são os que se fazem de pontes, que convidam os alunos a atravessarem, e depois, tendo facilitado a travessia, desmoronam-nas com prazer, <br />
encorajando-os a criarem as suas próprias pontes." <br />
</span></i><span style="font-family: "Times New Roman";">Nikos Kazantzakis<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Que competências deve o professor dominar? Que desafios se colocam à profissão de docente actualmente? O que identifica um professor eficaz?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Richard Arends dá-nos algumas pistas para estas questões:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . os professores eficazes possuem qualidades pessoais que lhes permitem desenvolver relações humanas genuínas com os intervenientes no processo educativo;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . os professores eficazes têm uma disposição positiva em relação ao conhecimento;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . os professores eficazes têm um repertório de práticas de ensino que estimulam a motivação dos alunos;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . os professores eficazes têm uma disposição pessoal para a reflexão e a resolução de problemas. A aprendizagem do ensino é encarada como um processo ao longo da vida;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . os professores eficazes preocupam-se com a justiça social e a equidade.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Tendo em conta os pressupostos enumerados, tento aplicar na minha prática profissional várias valências:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">aprender a aprender;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">avaliar as situações;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">rever o meu próprio papel;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">reconhecer os erros e corrigi-los;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">cooperar com a incerteza;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">transformar as limitações em recursos;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ser flexível;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ter consciência das necessidades;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">saber comunicar;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ser inovador;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">resolver conflitos;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">cooperar;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ser crítica e profissional no meu trabalho;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman";">ter em consideração todas as dimensões.<o:p></o:p></span></div>Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-6857131947743303902010-07-18T20:19:00.001+01:002010-07-18T20:19:58.400+01:00Actividades<div style="text-align: justify;">Entre 10/02/10 e 21/07/10 (duração do 1º semestre do Mestrado em Ciências da Educação), participei e promovi inúmeras apresentações públicas inseridas tanto em contexto pedagógico como profissional.</div><br />
<br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/bMJHY1yakzA&hl=en_US&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/bMJHY1yakzA&hl=en_US&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-31863551215795705372010-07-18T17:19:00.001+01:002010-07-20T21:02:52.527+01:00Reflexões a partir da sala de aula<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipXRXSXet577CO9aJDYZVOFptDGtOuxWRo2ZZYsXhcdiDBFbSU-nNAGseJoun2ri37e-z7Ljj7s3HNmSP0hxagWDp_a00sXam4IYEHD3puF_o4yRH7zBjo7t6jAujAF2OU4uzgGHSUxOyJ/s1600/alunos+2+e.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><br />
</a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwdPJRRtImNB3GWHTcge77iqOK6I0AGMo9LqASPN24a-T0tWGkzhm_GSp5257qZsK216HHdqconIkApjDcmMz1RhoI_dJlqP020wCmhUZGPDSw_XONmZUWF4sD8pQtMSfK1TOStDvRlV_V/s1600/Classroom_by_Moncor.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwdPJRRtImNB3GWHTcge77iqOK6I0AGMo9LqASPN24a-T0tWGkzhm_GSp5257qZsK216HHdqconIkApjDcmMz1RhoI_dJlqP020wCmhUZGPDSw_XONmZUWF4sD8pQtMSfK1TOStDvRlV_V/s320/Classroom_by_Moncor.jpg" /></a></div><meta content="" name="Title"></meta> <meta content="" name="Keywords"></meta> <meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="Content-Type"></meta> <meta content="Word.Document" name="ProgId"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Generator"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Originator"></meta> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
@page Section1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
<span style="font-family: "Times New Roman";">Palavras-chave: Planificar; Diferenciação; Estratégia<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Os contextos educativos oferecem actualmente uma diversidade de públicos com os quais os professores têm de estabelecer condições de aprendizagem para todos e para cada um. Essa diversidade manifesta-se a vários níveis, nomeadamente sociocultural e cognitivo. Neste cenário multifacetado, a pedagogia diferenciada constitui um poderoso contributo na resposta às variações de recepção, motivação e perfil de aprendizagem de cada aluno. A assumpção destes pressupostos remete para uma ruptura com práticas formativas rotineiras, pensadas para o colectivo, estruturadas de forma rígida e distantes das reais necessidades dos alunos.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Tomlinson (2002) define diferenciação como uma forma do professor responder adequadamente às necessidades de cada aluno. Refere a autora que “a diferenciação pedagógica resume-se simplesmente à prestação de atenção às necessidades de aprendizagem de um aluno em particular, ou de um pequeno grupo de estudantes, em vez do modelo mais típico de ensinar uma turma como se todos os indivíduos tivessem características semelhantes” (Tomlinson, 2002).</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Nesta perspectiva, a pedagogia diferenciada propõe a adaptação de métodos e de conteúdos de aprendizagem para cada indivíduo, tendo em consideração as suas características no que respeita ao ritmo de aprendizagem, ao estilo cognitivo, aos saberes pré-existentes e às estratégias de aprendizagem, entre outras. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Meirieu (1999) defende um paradigma de diferenciação aberta, em que a centralidade do conceito situa-se na intencionalidade da acção educativa, sem que deixe de estar implícito o sucesso de todos. Perrenoud (1999) considera a operacionalização e organização do trabalho de ensinar e aprender tendo como referência a diversidade de públicos e de situações e que implica uma abordagem sistemática que tem em consideração os diferentes níveis de operacionalização (Roldão, 2003). Ao mesmo tempo, pressupõe uma “abordagem significativa, centrada no aluno e activa do ensino e da aprendizagem” (Tomlinson, 2002). Esta abordagem radica numa perspectiva construtivista.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Tomlinson (2002) apresenta alguns princípios-chave que orientam o processo de diferenciação pedagógica e que facilitam a acção do próprio formador:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . um ensino que proporcione situações de aprendizagem diferenciada caracteriza-se pelo uso correcto do tempo, dos recursos, das metodologias de ensino, da avaliação e de quaisquer outros elementos que, considerando a finalidade visada, permitam a aprendizagem de todos;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . o professor presta atenção às diferenças dos alunos e tem em conta a multiplicidade de preparações, capacidades, interesses e necessidades, por forma a permitir que cada um trabalhe de acordo com o seu potencial;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . as tarefas propostas deverão ser interessantes, motivadoras e possibilitarem o acesso aos conhecimentos e às competências;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . o professor centra-se no essencial, abordando o conhecimento e as competências essenciais;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . o professor considera inseparáveis a avaliação e a instrução e os alunos são avaliados de múltiplas formas;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . todos os alunos participam em trabalho adequado;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . o professor e os alunos colaboram na aprendizagem;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . o professor equilibra as normas de grupo e as normas individuais;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . o professor e os alunos trabalham em conjunto de forma flexível;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . o professor modifica o conteúdo, o processo e os produtos.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">A aprendizagem é um processo de aquisição e construção de conhecimento que se materializa na atribuição de significados aos objectos de estudo. Podemos considerar que as dificuldades sentidas pelos alunos na sua aprendizagem serão evidências da não compreensão desses significados, com a consequente inexistência de incorporação em estruturas cognitivas já existentes.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">À semelhança de muitos outros conceitos, também o da aprendizagem evoluiu ao longo de todo o século XX (Barros, 1999). Se nas décadas de 50 e 60 a aprendizagem é entendida como uma simples aquisição de conhecimento, assumindo o professor um papel de fornecedor de informação e o aluno a função de a processar, a partir da década seguinte a aprendizagem perspectiva-se como construção do conhecimento, em que o aluno se torna um construtor do seu próprio saber, mobilizando capacidades metacognitivas de controlo e interpretação dos seus processos cognitivos. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Vários professores com uma grande experiência de ensino, apontam como estratégias para um ensino eficaz um conjunto metodologias:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . reflexão sobre os métodos de ensino (próprios e dos colegas);<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . dedicação;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . crer que todas as crianças podem aprender e ter sucesso;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . manter-se aberto a novas ideias e técnicas;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . comunicar de forma eficaz </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">desenvolvendo e organizando o ensino de forma a envolver linguagens diversificadas, promovendo actividades de comunicação e expressão diferenciadas rentabilizando os meios de comunicação, as tecnologias da informação e os recursos do meio envolvente</span><span style="font-family: "Times New Roman";">;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . estar disposto a aprender com os alunos;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> . permitir que os alunos desenvolvam os seus próprios conhecimentos e significados.<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">A utilização do trabalho em grupo é também referida como uma estratégia bastante positiva:<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . aprendizagem baseada na observação dos outros colegas que funcionam como modelos;<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> .</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">emergência de um conflito socio-cognitivo desencadeador de interacção entre iguais e de motivação;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> .</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> tempo mais alargado na concretização da actividade, com maior nível de activação e elaboração;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> .</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> atenção individualizada proporcionada pelo trabalho com os colegas que se posicionam, frequentemente, na sua zona de desenvolvimento próximo; <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . oportunidade de poder ensinar os colegas, permitindo a assimilação e a reorganização do aprendido de forma mais significativa.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Educar para o desenvolvimento de competências implica a estruturação de estratégias de ensino-aprendizagem que tenham em conta o quê e o porquê de cada competência e não apenas o como ou o caminho para a consecução dos objectivos que contribuem para o seu desenvolvimento. Significa que, na construção de uma competência, é tão importante a acção como a sua fundamentação teórica.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Ao assumirmos a avaliação como parte integrante do desenvolvimento curricular, ela deverá ser compatível com a intencionalidade de um processo ensino-aprendizagem direccionado no sentido do desenvolvimento de competências. Contudo, muitas vezes, a avaliação é exclusivamente usada como processo de medição de algumas aprendizagens, através de procedimentos desajustados relativamente ao que acontece na sala de aula, não evidenciando o que os alunos sabem e são capazes de fazer com o conhecimento adquirido e as competências desenvolvidas. Avaliam-se processos pouco elaborados de pensamento e rotinas mas não se põem em evidência os verdadeiros processos cognitivos face aos conteúdos de aprendizagem. Como refere Roldão (2003), “…o que se continua quase sempre a avaliar… é sobretudo a cobertura do elenco de matérias (mantendo que são indispensáveis e importantíssimas), mas raramente o que os alunos sabem fazer com elas, ou como conseguem pensar, compreender factos ou solucionar questões, usando-as”. Ainda de acordo com a mesma autora, “Não basta verificar que o aluno sabe um conteúdo, no sentido do conhecimento declarativo. Importa passar para o nível interpretativo e operacionalizador. Que ficou ele a compreender? Que processos de pensar visibiliza neste «saber»? Que capacidade de analisar demonstra ter adquirido ao «estudar esta matéria»? Que uso faz do que aprendeu? Como se vê? Em que se concretiza?” Situamo-nos aqui no plano da avaliação de competências, ou seja, tornando possível perceber como “está a ser usado o conhecimento, que crescimento de capacidade de pensar e agir naquele domínio está ou não a ocorrer” (Roldão, 2003).</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Assim, a avaliação deverá envolver interpretação, reflexão, decisão e informação sobre o processo de ensino-aprendizagem, tendo como principal função ajudar a promover e a melhorar a formação dos alunos. É, pois, um meio de promoção do desenvolvimento de competências, procurando que as expectativas a alcançar sejam elevadas. Esta é a função essencial da avaliação – a função formativa. Para promover a aprendizagem, a avaliação formativa deverá envolver:</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . s</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">egurança, de modo ajudar a consolidar a confiança;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . a</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">ssistência, com etapas e pontos de apoio para a progressão;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . f</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">eedback com informação útil sobre as etapas vencidas e as dificuldades encontradas, num processo de regulação interactiva;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . p</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">rocessos de comunicação professor-aluno que alimentem um verdadeiro diálogo, com dados precisos sobre o estádio em que o aluno se encontra relativamente aos critérios previamente definidos;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . c</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">ultura de sucesso que seja geradora de um ambiente de sala de aula baseado no princípio de que todos podem e são capazes de aprender.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Outra função da avaliação de competências, é a de verificação das aprendizagens, ou seja, a função sumativa. Apesar de ainda prevalecer nos contextos de ensino formal e não formal, esta é uma função acessória e que decorre da avaliação formativa. Contudo, mesmo esta pode ser convertida em avaliação formativa se for usada como meio regulador do sistema de formação. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">Podemos considerar a existência de alguns princípios que as estratégias de avaliação de competências deverão respeitar: <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . só deve ser avaliado o que se ensinou com determinada intencionalidade, ou seja, não se pode esperar que os alunos mobilizem saberes que não foram alvo do processo de ensino/aprendizagem; <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> . os conhecimentos prévios dos alunos apenas devem servir para uso do professor na construção da estratégia e na diferenciação a estabelecer entre os alunos com pontos de partida diferentes;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;">os resultados da observação directa retirados ao longo de uma tarefa são apenas indicadores (de interesse, facilidade, dificuldade, etc.) e não elementos de avaliação;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> . a </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman"; line-height: 150%;"> auto-avaliação é parte integrante da avaliação formativa, pelo que devem ser construídos com o aluno instrumentos que a permitam implementar.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Mestrado em Ciências da Educação – UCP – Porto 2010-2011 – Prof. Luísa Orvalho<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Emília Alves<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">16/07/2010<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">______________________<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><span style="font-size: x-small;">Arends, R. I. (2008). Aprender a ensinar (livro e CD-ROM). 7ª Edição. Madrid: Macgraw Hill Interamericana de Espanha, S.A.U.</span><o:p></o:p></span></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-72974877257062715942010-06-17T22:31:00.005+01:002010-07-21T00:37:15.652+01:00SmartMusic<div style="text-align: justify;"><div style="font-family: Times,"Times New Roman",serif;"><meta content="" name="Title"></meta> <meta content="" name="Keywords"></meta> <meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="Content-Type"></meta> <meta content="Word.Document" name="ProgId"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Generator"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Originator"></meta> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
@page Section1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgg3IShSZi4cHCOR8egrU1OWPizuKqv46dAtQ09FWemNricoM7Vb5m6gFU6E1X3sY4FZ0NuavvYqq6yVQKi_s9WuIL30Ta5ZpE6F8ktckrtyaRN4fYj4Glv141pJNACUlFvEtdTGmfolg-c/s1600/musica-ellen-white.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgg3IShSZi4cHCOR8egrU1OWPizuKqv46dAtQ09FWemNricoM7Vb5m6gFU6E1X3sY4FZ0NuavvYqq6yVQKi_s9WuIL30Ta5ZpE6F8ktckrtyaRN4fYj4Glv141pJNACUlFvEtdTGmfolg-c/s320/musica-ellen-white.jpg" /></a></div><br />
<span style="font-family: Helvetica; font-size: 11pt; line-height: 150%;">No âmbito da Unidade Curricular de Tecnologias de Informação e Comunicação, o meu grupo de trabalho produziu um documento que procurou explicitar as vantagens de utilização da aplicação SmartMusic® no ensino do instrumento. Revelou-se uma ferramenta eficaz na motivação e acompanhamento do trabalho individual que o aluno deverá realizar em casa.</span><span style="font-family: Helvetica; font-size: 11pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div></div><br />
_________________<br />
Mestrado em Ciências da Educação da Universidade Católica Portuguesa</div><div style="text-align: justify;">Centro Regional do Porto.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Na elaboração deste trabalho, foram tomados como referência três estudos que deram origem a dissertações de Doutoramento de Psicologia:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">1. Buck, Michael. (2008). The efficacy of SmartMusic® assessment as a teaching and learning tool. Dissertação de Doutoramento. University of Southern Mississippi – Mississippi, EUA. Não publicada.</div><div style="text-align: justify;">2. Ouren, Robert. (1997). The influence of the Vivace (SmartMusic) accompaniment technology on selected middle school instrumental students. Dissertação de Doutoramento, University of Minnesota – Minnesota, EUA. Não publicada.</div><div style="text-align: justify;">3. Lee, Evan. (2007). A study of the effect of computer assisted instruction, previous music experience, and time on the performance ability of beginning instrumental music students. Dissertação de Doutoramento, The University of Nebraska – Lincoln, EUA. Não publicada.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">O SmartMusic® é uma ferramenta multifacetada vocacionada para o ensino e aprendizagem da música. É um programa que utiliza uma combinação de recursos de software e hardware e permite controlar dois aspectos básicos da aprendizagem musical: afinação e ritmo. É possível visualizar a partitura digital que contém todo o tipo de informação além da notacional: agógica, dedilhações, esquemas gráfico de posições, ferramentas de avaliação, etc. Como ferramentas base, possui um metrónomo, um afinador e um transpositor. Usando um microfone, o programa é capaz de ajustar o andamento do acompanhamento ao do solista. Usando um sistema de cores, os erros de notação melódica cometidos pelo estudante durante a sua execução são assinalados a vermelho. Permite a realização de gravação para posterior análise e reflexão críticas.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">O estudo promovido por Buck no ano lectivo 2007/2008 incidiu sobre 46 indivíduos de diferentes níveis musicais. Os materiais de avaliação e de trabalho utilizados foram também comuns aos dois grupos.</div><div style="text-align: justify;">O grupo que utilizou o SmartMusic® apresentou diferenças significativas, embora nem todas estatisticamente relevantes nos parâmetros técnicos e musicais. Os dados recolhidos apontam no sentido de que, especialmente a nível técnico, há vantagens na utilização do programa, nomeadamente facilitando a integração das componentes de ensino e aprendizagem. </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Um segundo estudo realizado por Ouren com um outro programa – Vivace®, demonstra que a grande vantagem da utilização deste tipo de programa reside na motivação para o estudo que o aluno sente mais do que no desenvolvimento de novas capacidades ou aptidões. </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">O estudo realizado por Evan Lee em 2007 teve por objectivo foi determinar os efeitos da instrução assistida por computador, tendo sido avaliada a capacidade de desempenho dos estudantes que se iniciavam na prática instrumental. </div><div style="text-align: justify;">Neste estudo foram inicialmente analisados 29 indivíduos para determinar qual a sua capacidade e experiência musical anterior, tendo depois sido formados dois grupos com experiências musicais idênticas. O grupo de controle foi orientado através do livro “Essencial Elements 2000”, enquanto que o grupo experimental, para além de utilizar o mesmo método, usou também na sua formação o programa SmartMusic® (2006). </div><div style="text-align: justify;">Os indivíduos que participaram neste estudo foram avaliados na sua capacidade de desempenho (afinação e ritmo). Esta avaliação decorreu em 3 ciclos em que cada ciclo abrangia um período de 4 semanas. A duração total do estudo foi de 12 semanas.</div><div style="text-align: justify;">Apesar de os resultados do estudo não demonstrarem nenhuma diferença estatística significativa entre o grupo experimental e o de controle, a variável independente da capacidade de desempenho indicou que os alunos com mais de um ano de ensino musical formal aproveitaram melhor a ferramenta computorizada do que os alunos com menos de um ano de ensino musical formal. </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Consideramos que os professores devem estar conscientes dos limites deste programa mas não devem ignorar os seus potenciais benefícios. O SmartMusic® pode tornar-se um meio eficaz para documentar o progresso do estudante.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Para verificação das potencialidades deste software, realizamos um pequeno vídeo no qual uma aluna da Escola Profissional de Música de Espinho, teve o seu primeiro contacto com o software SMARTMUSIC®. O vídeo está disponível apenas para quem possui o link no seguinte endereço do Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=2Y4QMx_4vXM<br />
<br />
</div><div style="text-align: justify;"><object height="340" width="560"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/2Y4QMx_4vXM&hl=pt_PT&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/2Y4QMx_4vXM&hl=pt_PT&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="560" height="340"></embed></object><br />
<br />
</div><div style="text-align: justify;">Grupo de Trabalho</div><div style="text-align: justify;">Daniel Dias</div><div style="text-align: justify;">Emília Alves</div><div style="text-align: justify;">Jonas Pinho</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">16 de Junho de 2010</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-942979439913318282010-05-30T18:05:00.000+01:002010-07-17T18:10:27.909+01:00Donde se vem não tem de determinar até onde se vai<meta content="" name="Title"></meta> <meta content="" name="Keywords"></meta> <meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="Content-Type"></meta> <meta content="Word.Document" name="ProgId"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Generator"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Originator"></meta> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Cambria;
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Cambria;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
@page Section1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style> <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLQ9J2Aw1hOiMOMqjTzgehk6J2bQRCXEPBTMC6L3sJK1iYZZb_PivUptFS2uNBvnXb5nFcl_N2LYUfQTOuuv8cmxFXICa-V3-MK7wzQfJcUAF4mbnyPL9mehUku2QXeFfY8hkznrqszkxh/s1600/fallingstar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLQ9J2Aw1hOiMOMqjTzgehk6J2bQRCXEPBTMC6L3sJK1iYZZb_PivUptFS2uNBvnXb5nFcl_N2LYUfQTOuuv8cmxFXICa-V3-MK7wzQfJcUAF4mbnyPL9mehUku2QXeFfY8hkznrqszkxh/s320/fallingstar.jpg" /></a></div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">A propósito da notícia publicada no Jornal Expresso, no dia 17 de Abril de 2010, da autoria do professor Nuno Crato, sobre a morte daquele que foi apelidado “O melhor professor do mundo” – Jaime Escalante, foi-nos lançado o desafio “Donde se vem não tem de determinar até onde se vai”. </div><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">Propus-me referenciar uma pessoa com uma história de vida que, à partida, seria condicionante da sua integração na sociedade mas que conseguiu vencer graças à sua força de vontade – Liz Murray.</div><br />
<br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/30ecFEE1CM8&hl=en_US&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/30ecFEE1CM8&hl=en_US&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-42492771924320424972010-05-13T21:32:00.000+01:002010-07-16T01:16:30.159+01:00Práticas curriculares<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_HJTNHMBMzW4XIFxOUjeTAAIKivr9OorawnTuQ0eK-h8Qx2yzIsn-jABjhb1l7HRBk0MwrESVVQRggttm2iu9fGg-LtVTY1TMv1gXhUu0b3U8V2OIqc8q0UaanHMmpFtqDe0XGpfURhlJ/s1600/curricula.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 200px; height: 239px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_HJTNHMBMzW4XIFxOUjeTAAIKivr9OorawnTuQ0eK-h8Qx2yzIsn-jABjhb1l7HRBk0MwrESVVQRggttm2iu9fGg-LtVTY1TMv1gXhUu0b3U8V2OIqc8q0UaanHMmpFtqDe0XGpfURhlJ/s320/curricula.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5494233763621586946" border="0" /></a>
<br /><meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>745</o:Words> <o:characters>4247</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>35</o:Lines> <o:paragraphs>8</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>5215</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Arial; panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:"Courier New"; panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Wingdings; panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} p.MsoFooter, li.MsoFooter, div.MsoFooter {mso-style-link:"Footer Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; tab-stops:center 216.0pt right 432.0pt; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} span.FooterChar {mso-style-name:"Footer Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-link:Footer; mso-ansi-font-size:12.0pt; mso-bidi-font-size:12.0pt;} @page Section1 {size:595.0pt 842.0pt; margin:2.0cm 2.0cm 2.0cm 2.0cm; mso-header-margin:35.4pt; mso-footer-margin:35.4pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} /* List Definitions */ @list l0 {mso-list-id:807478526; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-808154942 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l0:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l1 {mso-list-id:878513033; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-1440679040 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l1:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l2 {mso-list-id:1711151558; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:1036413176 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l2:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} ol {margin-bottom:0cm;} ul {margin-bottom:0cm;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Actividade 6.2: <u>Comentário critico sobre as práticas curriculares mais adequadas para a avaliação das competências dos alunos</u></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Palavras-chave: Currículo; Estrutura Modular; Avaliação Formativa.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">O currículo enquanto projecto, personifica as opções de uma escola acerca do fraccionamento e organização da cultura e formação consideradas imprescindíveis para oferecer aos seus alunos por meio de experiências de aprendizagem significativas que possibilitam uma educação de qualidade para todos e que pretende determinar qual o tipo de ser humano considerado desejável para um determinado tipo de sociedade. O currículo não pode ser considerado como uma simples colecção neutral de saberes, uma vez que é uma selecção feita por alguém ou por um grupo de pessoas que possuem o saber dito legítimo, pretendendo modificar as pessoas que o vão seguir.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">A abordagem modular do currículo praticada pelas escolas profissionais e que organiza os conteúdos e as actividades do processo de ensino-aprendizagem em partes cognitivamente significativas, permite a oferta de percursos flexíveis que possibilitam ritmos de progressão diferenciados e personalizados.</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">Tendo como ponto de partida o conceito de <span style="">módulos</span> como unidades de aprendizagem autónomas integradas num todo coeso, permite-se que um aluno ou um grupo de alunos adquiram um conjunto de conhecimentos, capacidades e atitudes através de experiências ou actividades de aprendizagem cuidadosamente concebidas que respeitam a sua diversidade. Os módulos constituem componentes completas em si mesmas apesar de interligadas, e fazem parte de um todo cuja estrutura interna permite sequências alternativas. Ao adoptar este esquema organizacional, a escola pode</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">integrar alunos com níveis de formação e características muito diferenciadas. A</span><span style=";font-family:";" > aplicação do currículo em estrutura modular permite que a</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US"> diversidade das progressões seja determinada pelos ritmos e estilos de aprendizagem dos alunos, No entanto, há uma série de condições pedagógicas, didácticas e organizacionais que deverão ser disponibilizadas, nomeadamente: <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">utilização de metodologias diversificadas; </span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">recurso a materiais didácticos em quantidade e de qualidade; </span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">possibilidade de realizar uma avaliação contínua e formativa do desempenho de cada aluno; <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">metodologias de avaliação diversas; </span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">adequação dos tempos e dos espaços à natureza das actividades de aprendizagem; </span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">favorecimento do trabalho em equipa disciplinar e interdisciplinar. </span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">Este tipo de currículo permite, ao contrário de outros, que as práticas de ensino-aprendizagem se ajustem às necessidades dos alunos e não que os alunos se ajustem ao ritmo imposto por uma progressão normativa. Cabe ao professor proporcionar actividades e recursos não uniformizados e adequados às necessidades de cada um, provocando a sua progressão.</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">A estrutura modular baseia-se em princípios estruturantes que visam o desenvolvimento do aluno:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">pluridimensionalidade;</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">diversidade</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">;</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">flexibilidade</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">;</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">confluência</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">;</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">progressão diferenciada dos alunos no plano de estudos</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">;</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">creditação de saberes adquiridos</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">;</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">avaliação formativa</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">;</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN-US" style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">certificação</span><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">.</span><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">Este tipo de currículo define também muito claramente qual é o processo de avaliação a seguir, permitindo que todos os intervenientes no processo educativo saibam que objectivos devem atingir:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">qual é o objecto de avaliação;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">quais os objectivos;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">quais os principais agentes avaliadores;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">que instrumentos e procedimentos vão ser utilizados;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">quem são os destinatários;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">em que momentos é que a avaliação será efectuada e quais as técnicas a utilizar;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="line-height: 150%;font-family:Symbol;" lang="EN-US"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">que escalas.</span></p><p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;">
<br /><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Em oposição a este tipo de estruturação, vigora ainda actualmente no ensino vocacional artístico um currículo nacional implementado há cerca de 30 anos e que define um conjunto de competências que devem ser dominadas e atingidas sem ter em conta os diferentes ritmos de aprendizagem dos alunos, as realidades sócio-culturais e escolares das quais os alunos são provenientes e estão inseridos, interesses e motivações individuais, etc.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Considerando estas duas realidades com que trabalho, a estruturação modular apresenta imensas possibilidades e vantagens sobre o currículo dito tradicional, uma vez que permite um ensino equitativo e que visa permitir a aquisição de saberes por todos os alunos.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Mestrado em Ciências da Educação <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Unidade curricular: Ensino, aprendizagem e avaliação I<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Docente: professora Luísa Orvalho<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoFooter" style="margin-right: 18pt; text-align: justify;"><span style=";font-family:";" >Emília Alves, 28/04/2010</span></p><p class="MsoFooter" style="margin-right: 18pt; text-align: justify;">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >__________________</span><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style=";font-family:";" >Alonso, L. (2000). <i style="">A Construção Social do Currículo: Uma Abordagem Ecológica e Práxica.</i> (pp. 53-68). Texto policopiado.<o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style=";font-family:";" lang="EN-US">Domingos, F. (2005). <i style="">Dos Fundamentos e das Práticas. In </i>DOMINGOS F. (2005). Avaliação das aprendizagens: Desafios às Teorias, Práticas e Políticas. Colecção Educação Hoje (pp. 55-63). Porto: Texto Editores. Ltª.<o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style=";font-family:";" lang="EN-US">Orvalho, L., Graça, M., Leite, E., Marçal, C., Silva, A., e Teixeira, A. (1993). <i style="">A Estrutura Modular nas Escolas Profissionais.</i> 2ª edição. Porto: GETAP. ME.<o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style=";font-family:";" lang="EN-US">Roldão, M. C., (2000). <i style="">O Currículo Escolar: Da uniformidade à contextualização – Campos e Níveis de Decisão Curricular</i>. (pp. 81-89). Texto policopiado.<o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style=";font-family:";" lang="EN-US">Silva, T. T. (1998). <i style="">Teorias do Currículo: Uma introdução crítica</i>. (pp. 9-16). Porto Editora.<o:p></o:p></span></span></p> Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-90144312181832863302010-04-23T23:08:00.001+01:002010-07-17T21:03:08.463+01:00Avaliação Autêntica<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi27C6fTTRvhKtPd-UHyohfNY29RXIpnb0QQDv4RdNjupEkcrb4JVWE5jNiFeG7T5K4gZr_5CRGFkYAvbDARTWSYLAErBadUYdE90RN3ktE4BOt5JtBZyllEjQXHPYu-qU62-6TKDwJaRiD/s1600/lg_avaliacao.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5494288295946474322" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi27C6fTTRvhKtPd-UHyohfNY29RXIpnb0QQDv4RdNjupEkcrb4JVWE5jNiFeG7T5K4gZr_5CRGFkYAvbDARTWSYLAErBadUYdE90RN3ktE4BOt5JtBZyllEjQXHPYu-qU62-6TKDwJaRiD/s320/lg_avaliacao.jpg" style="cursor: pointer; display: block; height: 320px; margin: 0px auto 10px; text-align: center; width: 283px;" /></a> <br />
<meta content="" name="Title"></meta> <meta content="" name="Keywords"></meta> <meta content="text/html; charset=utf-8" equiv="Content-Type"></meta> <meta content="Word.Document" name="ProgId"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Generator"></meta> <meta content="Microsoft Word 2008" name="Originator"></meta> <link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"></link> <style>
<!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Courier New"; panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Wingdings; panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:595.0pt 842.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:35.4pt; mso-footer-margin:35.4pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} /* List Definitions */ @list l0 {mso-list-id:1485008308; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:1812133232 1853236910 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l0:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:-; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:39.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} ol {margin-bottom:0cm;} ul {margin-bottom:0cm;} -->
</style> <br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Após a leitura de “Evaluación des los Aprendizages”, foi-nos solicitado que preparássemos uma pequena apresentação multimédia que clarificasse os conceitos e as mudanças que desejávamos fazer na nossa acção pedagógica, em termos de ensino e de avaliação, para melhorar a qualidade das aprendizagens dos nossos alunos. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Do texto consultado, retiramos várias ideias que nos pareceram importantes e das quais, pela sua pertinência, gostaria de salientar:</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. as modalidades de avaliação utilizadas pelos sistemas educativos têm mais força para conduzir o currículo do que os seus conteúdos, estratégias ou filosofia que orienta os objectivos;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. a avaliação autêntica encara a avaliação como parte integrante e natural da aprendizagem;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. os procedimentos e técnicas da avaliação autêntica passam por:<span style="color: red;"><o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 39pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;">-<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span>relevância das actividades quotidianas e significativas que ocorrem na sala de aula;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0cm 0cm 0.0001pt 39pt; text-align: justify; text-indent: -18pt;">-<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span>a integração permanente da aprendizagem e avaliação do aluno e dos colegas constitui um requisito indispensável do processo de construção e comunicação do saber;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. o trabalho pedagógico centra-se na aprendizagem, mais do que no ensino;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. saber, significa ser capaz de organizar a informação, interpretá-la e utilizá-la à luz dos conhecimentos e experiências prévias;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. equidade educativa;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. há tempo para a aprendizagem;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. o aluno envolve-se na acção pedagógica;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. reflexão;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. interdisciplinaridade dos conhecimentos;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. avaliação participativa como um processo partilhado pelo professor e aluno, com metas definidas de acordo com as capacidades individuais;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. pluralidade de avaliação. Informações múltiplas;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. erros como momentos criativos e como progressão na construção de um conhecimento;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. o que conheço sobre o tema? Que quero aprender? O que já aprendi?</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">A elaboração do trabalho procurou focar aquilo que consideramos ser o tipo de avaliação mais interessante e correcta para os intervenientes neste processo – a avaliação autêntica, e escolhemos quatro conceitos que consideramos resumir esta concepção:</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. reflexão recíproca;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. pluralidade de conhecimentos;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. motivação;</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">. processo colaborativo.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">É nossa convicção que conseguindo reunir e aplicar estes parâmetros na nossa prática docente, conseguiremos que os alunos atinjam melhores resultados e desenvolvam uma autonomia imprescindível nesta área. </div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">No final elaboramos um pequeno vídeo como ilustração da aplicação prática da avaliação autêntica.</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><o:p> </o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><o:p> </o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Condematim, Mabel e Medina, Alejandra (2000). <i>Evaluación des los Aprendijages</i>. Un Médio Para Mejorar Las Competências Linguísticas Y Comunicativas. MINEDUC P-900. República de Chile: División de Educación General/Ministério de Educación.</div><embed allowscriptaccess="never" flashvars="prezi_id=a_fjrped-hna&lock_to_path=0&color=ffffff&autoplay=no" height="350" pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" src="http://widgets.vodpod.com/w/video_embed/Video.4031888" type="application/x-shockwave-flash" width="425" wmode="transparent"></embed><br />
<br />
<br />
<span style="display: block; font-size: 10px;"><a href="http://vodpod.com/watch/4031888-avaliao-autntica">Avaliação Autêntica</a>, posted with <a href="http://vodpod.com/?r=bt">vodpod</a></span><span style="display: block; font-size: 10px;"> </span><span style="display: block; font-size: 10px;"> </span><span style="display: block; font-size: 10px;"><object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/MlXRV9FL-pQ&hl=en_US&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/MlXRV9FL-pQ&hl=en_US&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object> </span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-3214135245421012602010-04-21T16:18:00.000+01:002010-07-16T01:09:10.619+01:00Carta de compromisso<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLWKFvP0ZmvAqOcUa1LQqAyXF9wp6WCGPQkcY_FvgCvlThznusK8hgnTARwWWxrkhvGMf0N17f2KvrC396actueAr7CeqdKeDyTNzZUUgQaB0MQhDolZ09Qq3e4mRCU-8TZKbojn_KWIr3/s1600/carta+de+compromisso.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 226px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLWKFvP0ZmvAqOcUa1LQqAyXF9wp6WCGPQkcY_FvgCvlThznusK8hgnTARwWWxrkhvGMf0N17f2KvrC396actueAr7CeqdKeDyTNzZUUgQaB0MQhDolZ09Qq3e4mRCU-8TZKbojn_KWIr3/s320/carta+de+compromisso.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5461868308644152530" border="0" /></a> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>48</o:Words> <o:characters>276</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>2</o:Lines> <o:paragraphs>1</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>338</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Times; panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: Times;">De acordo com o defendido por Rosamund e Benjamin Zander, também a docente desta Unidade Curricular nos pediu que escrevêssemos uma Carta de Compromisso a justificar o 20 que nos foi dado.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: Times;">O objectivo é acreditar que podemos dar o máximo de nós próprios, transformando a avaliação num mecanismo de promoção de auto-estima e talento. <o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment--> Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-48758726092374958972010-04-20T15:39:00.000+01:002010-07-16T01:08:47.813+01:00Uma perspectiva de professor eficaz para o século XXI<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVpHmGuMcEm3RZUKxTh7TRMkBWA2_8draGDzV8foAbJRDbRlBfYb7vsh2Nuy2grVCAKEa-Ha2kkWH2dohP2H5VtR_y8UbkPwJ-DjIChP0kW7ZepCEKCK753RZovEE_SGLNhAcZh3fslfUF/s1600/professores.jpg"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5461858293465803618" style="display: block; margin: 0px auto 10px; width: 320px; cursor: pointer; height: 217px; text-align: center;" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVpHmGuMcEm3RZUKxTh7TRMkBWA2_8draGDzV8foAbJRDbRlBfYb7vsh2Nuy2grVCAKEa-Ha2kkWH2dohP2H5VtR_y8UbkPwJ-DjIChP0kW7ZepCEKCK753RZovEE_SGLNhAcZh3fslfUF/s320/professores.jpg" border="0" /></a> <meta content="" name="Title"><meta content="" name="Keywords"><meta content="text/html; charset=utf-8" equiv="Content-Type"><meta content="Word.Document" name="ProgId"><meta content="Microsoft Word 2008" name="Generator"><meta content="Microsoft Word 2008" name="Originator"><link href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml" rel="File-List"><style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Courier New"; panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Times; panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Wingdings; panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:"Lucida Grande"; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoCommentText, li.MsoCommentText, div.MsoCommentText {mso-style-link:"Comment Text Char"; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoHeader, li.MsoHeader, div.MsoHeader {mso-style-link:"Header Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; tab-stops:center 216.0pt right 432.0pt; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoFooter, li.MsoFooter, div.MsoFooter {mso-style-link:"Footer Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; tab-stops:center 216.0pt right 432.0pt; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} span.MsoFootnoteReference {vertical-align:super;} span.MsoCommentReference {mso-ansi-font-size:9.0pt; mso-bidi-font-size:9.0pt;} p {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Times; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Times; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} p.MsoCommentSubject, li.MsoCommentSubject, div.MsoCommentSubject {mso-style-parent:"Comment Text"; mso-style-link:"Comment Subject Char"; mso-style-next:"Comment Text"; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi; font-weight:bold;} p.MsoAcetate, li.MsoAcetate, div.MsoAcetate {mso-style-link:"Balloon Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:9.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:"Lucida Grande"; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:"Lucida Grande"; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} span.FooterChar {mso-style-name:"Footer Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-link:Footer;} span.HeaderChar {mso-style-name:"Header Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-link:Header;} span.CommentTextChar {mso-style-name:"Comment Text Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Comment Text";} span.CommentSubjectChar {mso-style-name:"Comment Subject Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-parent:"Comment Text Char"; mso-style-link:"Comment Subject"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-weight:bold;} span.BalloonTextChar {mso-style-name:"Balloon Text Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Balloon Text"; mso-ansi-font-size:9.0pt; mso-bidi-font-size:9.0pt; font-family:"Lucida Grande"; mso-ascii-font-family:"Lucida Grande"; mso-hansi-font-family:"Lucida Grande";} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text";} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} /* List Definitions */ @list l0 {mso-list-id:490605628; mso-list-template-ids:35786404;} @list l0:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:36.0pt; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; mso-ansi-font-size:10.0pt; font-family:Symbol;} @list l1 {mso-list-id:1468014290; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:514983960 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l1:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l2 {mso-list-id:1585647211; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-1441501856 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l2:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l3 {mso-list-id:1711957164; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:1717486368 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l3:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l4 {mso-list-id:2050062072; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-1408983944 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l4:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} ol {margin-bottom:0cm;} ul {margin-bottom:0cm;} --> </style><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><u><span style="font-family:'Times New Roman';">
<br /></span></u></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><u><span style="font-family:'Times New Roman';">Uma perspectiva de professor eficaz para o século XXI</span></u><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">Palavras-chave: Competências; Reflexão; Aprender<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">Que competências deve o novo professor dominar? Que desafios se colocam à profissão de docente neste século de mudanças, de informação, de procura? O que identifica um professor eficaz?<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">Estas são algumas das questões para as quais considero pertinente obter respostas.<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">Richard Arends (</span>americano, <span style="font-family:'Times New Roman';">antigo Professor de Educional Leadership na Central Connecticut State University entre outros cargos) dá-nos algumas pistas para estas questões:<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><span style="font-size:0pt;"></span>. os professores eficazes possuem qualidades pessoais que lhes permitem desenvolver relações humanas genuínas com os intervenientes no processo educativo;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><span style="font-size:0pt;"></span>. os professores eficazes têm uma disposição positiva em relação ao conhecimento;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><span style="font-size:0pt;"></span>. os professores eficazes têm um repertório de práticas de ensino que estimulam a motivação dos alunos;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><span style="font-size:0pt;"></span>. os professores eficazes têm uma disposição pessoal para a reflexão e a resolução de problemas. A aprendizagem do ensino é encarada como um processo ao longo da vida;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><span style="font-size:0pt;"></span>. os professores eficazes preocupam-se com a justiça social e a equidade.<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">Philippe Perrenoud (sociólogo suíço, professor na Faculdade de Psicologia e de Ciências da Educação da Universidade de Genebra) considera a existência de 10 domínios de competências cruciais na profissão do docente actual (algumas delas constituem conceitos novos, outras foram adquirindo uma importância crescente em função das transformações existentes nos sistemas educativos) que deveriam ser consideradas prioritárias na formação contínua dos professores:<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">1. organizar e estimular situações de aprendizagem;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">2. gerar a progressão das aprendizagens;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">3. conceber e fazer com que os dispositivos de diferenciação evoluam;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">4. envolver os alunos nas suas aprendizagens e no trabalho;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">5. trabalhar em equipa;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">6. participar na gestão da escola;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">7. informar e envolver os pais;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">8. utilizar as novas tecnologias;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">9. enfrentar os deveres e os dilemas éticos da profissão;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%;"><span style="font-family:'Times New Roman';">10. gerar a sua própria formação contínua.</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">Tendo em conta estas novas posições, torna-se necessário reflectir sobre duas considerações:<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">1. reconhecer que os professores não possuem apenas saberes mas também competências profissionais que não se reduzem ao domínio dos conteúdos a serem ensinados;</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" ><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt 36pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">2. aceitar a ideia de que a profissão muda e que a sua evolução exige que todos os professores possuam novas competências antes reservadas aos inovadores ou aos professores que precisavam lidar com os públicos mais difíceis.<o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >Os professores necessitam desenvolver um perfil de</span><span style="font-family:'Times New Roman';"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >competências que lhes permita não só diagnosticar, acompanhar e avaliar, mas também criar os seus próprios materiais</span><span style="font-family:'Times New Roman';"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >e ferramentas de ensino. </span><span style="font-family:'Times New Roman';">A sua colaboração </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >na criação de uma nova situação educacional é indispensável e deve promover essa construção</span><span style="font-family:'Times New Roman';"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >realizada pelo aluno através de uma pedagogia activa, criativa, dinâmica, encorajadora, apoiada na descoberta, levando</span><span style="font-family:'Times New Roman';">-o </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >a aprender a pensar e a preparar-se para aprender a investigar, a trabalhar em grupo, a dominar diferentes</span><span style="font-family:'Times New Roman';"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >formas de acesso às informações, a desenvolver a capacidade crítica de avaliar, reunir e organizar informações mais</span><span style="font-family:'Times New Roman';"> </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >relevantes. Resumindo, esta metodologia deverá permitir ao aluno não só a apropriação do conhecimento mas também a sua utilização criativa e crítica. </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;">Em “O Professor Aprendiz”, é referida a tendência de que <span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >as escolas irão evoluir para a substituição das pedagogias discursivas pelas vivenciais, apetrechando-se de recursos diversificados e instrumentos de trabalho actualizados, desencadeando um processo para o desenvolvimento de competências pessoais, factor-chave no desenvolvimento e na adaptação à evolução acelerada da sociedade. </span><span style="font-family:'Times New Roman';">Um dos elementos</span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" > mais importantes deste processo é, obviamente, o professor que o será através da sua capacidade imaginativa e actuação estratégica para intervir nesta evolução. </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >Através do investimento contínuo na formação docente, é possível apreender novas competências, descobrir novas necessidades, equacionar novos problemas e procurar novas respostas.</span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >O conceito emergente de organização aprendente (Iearning organization), implica que a escola está atenta ao que se passa dentro e fora dela, ouve todos os seus colaboradores internos e externos e acompanha a evolução da sociedade. Hoje, as escolas inovadoras desenvolvem métodos e estruturas pedagógicas que incidem no trabalho em equipa como a unidade básica de aprendizagem como reflexo da necessidade de preparar os alunos para um futuro colaborativo e em que a capacidade de trabalhar em equipa será uma competência matricial relevante.</span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >A escola deve ajudar os alunos a aprender a aprender, incutindo-lhes o desejo de uma formação permanente, desenvolvendo neles o espírito empreendedor e a capacidade de procurar a informação, assim como a motivação para o desenvolvimento de competências pessoais/relacionais de eficácia alargada. </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >O papel do professor consistirá em ajudar, conduzir, dar o exemplo, incentivar, facilitar e integrar aprendizagens assistidas e autónomas com recurso à diversidade de meios de acesso à informação e ao conhecimento. </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >As qualidades-chave e as competências fundamentais dos professores, entre outras, deverão passar por serem: </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. líderes de aprendizagem e, simultaneamente, aprendizes durante toda a vida; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. promotores de equipas de aprendizagem; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. líderes de inovação nas escolas e na sociedade; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. flexíveis e adaptáveis a novas situações; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. inovadores, empreendedores e capazes de aceitar positivamente a mudança;</span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;">. <span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >abertos às necessidades dos alunos, dos colegas e da comunidade; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. colaboradores e criadores, conjuntamente com colegas e alunos; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. promotores de um saber transdisciplinar. </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >O futuro trabalhador da nova sociedade deverá ser capaz de:</span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. criar sinergias, adaptar, associar e sintetizar os seus conhecimentos; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. utilizar os conhecimentos para resolver qualquer tipo de problema num curto espaço de tempo; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. controlar situações e gerir o seu tempo; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. ser adaptável a situações imprevisíveis, controlar acontecimentos fortuitos, tomar iniciativas, escolher e tomar decisões; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. estar bem informado sobre linguagens simbólicas (ler e interpretar dados sob forma de sinais, símbolos, códigos, diagramas, etc.); </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. trabalhar em equipa, comunicar, colaborar e participar num esforço colectivo. </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >Tendo em conta o novo perfil do trabalhador, a escola deverá proporcionar aos alunos oportunidades para: </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" lang="EN-US">. aprender a aprender; </span><span lang="EN-US" style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. apreender a complexidade da realidade</span><span style="font-family:'Times New Roman';">; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. participar em processos sociais de reestruturação; </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >. desenvolver a capacidade de aceitação da mudança de actividade com facilidade, visto a mobilidade profissional ser uma característica da nova sociedade. </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">De acordo com as realidades enumeradas atrás, o </span><span style="line-height: 150%;font-family:'Times New Roman';" >professor do século XXI deverá ser capaz de: </span><span style="font-family:'Times New Roman';"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. aprender a aprender;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. avaliar as situações;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. rever o seu próprio papel;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. reconhecer os erros e corrigi-los;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. cooperar com a incerteza;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. transformar as limitações em recursos;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. ser flexível;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. ter consciência das necessidades;</span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;">. <span style="font-family:'Times New Roman';">saber comunicar;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. tomar iniciativas;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. ser inovador;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. resolver conflitos;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. cooperar;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. ser crítico e profissional no seu trabalho;<o:p></o:p></span></p><p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0pt; text-indent: -18pt; line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-family:'Times New Roman';">. ter em consideração todas as dimensões.<o:p></o:p></span></p>__________
<br /> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>27</o:Words> <o:characters>157</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>1</o:Lines> <o:paragraphs>1</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>192</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">Arends, R. I. (2008). <u>Aprender a ensinar</u>, Madrid: Mcgraw Hill Interamericana de Espanha, S.A.U.</span><span style="font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size:85%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">Participantes, E. I. d. P. (1995). <u>O Professor Aprendiz</u>, Programa Europeu PETRA II, Acção II.</span></span><span style="font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment-->
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-14945910249447774802010-04-20T13:27:00.000+01:002010-07-16T01:07:50.782+01:00Aprender a aprender<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbIxeAKBjifTyHSjAp_I-sebhFlAMxAtnh_xaSNN23pJB16Zv8dLPGCCBSdzBMxPRlrHOyMgpuKhgozToQ2cjM6Vby-b94UVx9I2dDQYyviLEkNJmPHj4vJFTDsHAF4Tuzma_cEz71V_If/s1600/Teach_Me_How_to_Fly_by_fhrankee.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 214px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbIxeAKBjifTyHSjAp_I-sebhFlAMxAtnh_xaSNN23pJB16Zv8dLPGCCBSdzBMxPRlrHOyMgpuKhgozToQ2cjM6Vby-b94UVx9I2dDQYyviLEkNJmPHj4vJFTDsHAF4Tuzma_cEz71V_If/s320/Teach_Me_How_to_Fly_by_fhrankee.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5461824189888119570" border="0" /></a> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>784</o:Words> <o:characters>4469</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>37</o:Lines> <o:paragraphs>8</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>5488</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Times; panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Times; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Times; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--><span style="line-height: 150%;font-family:";" ></span><span style="line-height: 150%;font-family:";" ><o:p></o:p></span> <!--EndFragment--> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>783</o:Words> <o:characters>4467</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>37</o:Lines> <o:paragraphs>8</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>5485</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Times; panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0; mso-font-charset:77; mso-generic-font-family:roman; mso-font-format:other; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Times; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Times; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">Ouvi esta expressão, pela primeira vez, há pouco mais de um ano quando iniciei a minha profissionalização em serviço. Apesar de ser um conceito inerente à minha profissão e algo com que sempre me preocupei em colocar em prática, a sua verbalização mostrou-me um mundo novo de possibilidades e desafios tanto para mim como para os meus alunos.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">A acção de aprender implica uma vontade de aprender, um gostar de aprender e um saber aprender. É necessário estabelecer os objectivos, desenvolver as atitudes adequadas face ao objecto de aprendizagem, realizar o tratamento de informação, reflectir sobre o que vai sendo feito e sobre o que é alcançado. Na impossibilidade de saber tudo, teremos que fazer uma selecção do conhecimento que melhor se adequa aos nossos objectivos, aproveitando o facto de que o homem ser o sujeito da sua própria aprendizagem. O que se constrói de novo está ancorado em conhecimentos anteriores através da capacidade de associação, integração, ligações e organização dos dados recolhidos.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";"><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">Como aprender a aprender?<o:p></o:p></span></p> <p style="text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">Uma das condições para ensinar os alunos a aprender de forma a que continuem a aprender vida fora, é ajudá-los a tomar consciência do que sabem. O professor deve não só acreditar que os alunos têm conhecimentos e condições necessárias para aprender, como também explicitar isso nas suas atitudes. Essa tarefa pode ser realizada planificando actividades em que os alunos se imiscuem para desenvolverem e aplicarem conhecimentos.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">O professor deverá ajudar os alunos a estabelecer relações entre o que já aprenderam e o que estão a aprender, criando na sala de aula um ambiente favorável à troca de ideias, propondo constantemente questões que possibilitem aos alunos reflectir sobre o que sabem e o que estão a aprender. Formular perguntas é uma condição fundamental para se continuar a aprender fora da escola. O professor deve ajudar os alunos a estabelecer uma relação entre o que sabiam ou pensavam saber, o que querem saber e o que o docente quer que eles saibam. Por ser uma condição em que se adquirem novas informações, a formulação de perguntas deve ser realizada sistematicamente e não só no início do desenvolvimento do estudo. Ter consciência de que esse é o primeiro passo para a busca de respostas e de novos conhecimentos é um conteúdo fundamental que a escola deve ensinar.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">O papel do professor passa por ensinar a aprender e não a decorar. A educação deverá ser algo para a vida toda. Implica uma busca constante de conhecimento uma vez que o mundo é dinâmico e único em cada momento.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center; line-height: 150%;" align="center"><i style=""><span style="font-family: "Times New Roman";">"Os professores ideais são os que se fazem de pontes, que convidam os alunos a atravessarem, e depois, tendo facilitado a travessia, desmoronam-nas com prazer,
<br />encorajando-os a criarem as suas próprias pontes."
<br /></span></i><span style="font-family: "Times New Roman";">Nikos Kazantzakis</span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Aprender e ensinar constituem duas actividades muito próximas da experiência de qualquer ser humano: aprendemos quando introduzimos alterações na nossa forma de pensar e de agir e ensinamos quando partilhamos com o outro ou com o grupo a nossa experiência e os saberes que vamos acumulando.</span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">A motivação tem um papel preponderante na educação, cabendo ao professor identificar </span><span style="font-family: "Times New Roman";">as experiências que desencadeiam no sujeito uma predisposição para aprender. Nas crianças há uma necessidade intrínseca para aprender mas esta orientação é, no entanto, afectada por variáveis de natureza cultural, motivacional e pessoal. A classe social de pertença determina disponibilidades diferentes face à actividade intelectual que interferem no uso da mente. Algumas tradições culturais estimulam mais o aprender do que outras. O processo de educação é, por isso, essencialmente social, marcado pela inter-relação professor-aluno e aluno-alunos. O grande objectivo da escola deveria passar pela equação de como atingir objectivos educativos a partir de um determinado padrão cultural, recorrendo à exploração de alternativas, garante de uma motivação para a aprendizagem a longo prazo.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">O objectivo da educação será conduzir o aluno através de proposições, veiculando informação com uma determinada sequência para atingir os conhecimentos ou a compreensão do problema, aumentando a sua capacidade de alcançar, transformar e transferir o que aprende. A sequencialidade facilita o domínio do tema, mas não pode ser algo rígido porque depende de muitos factores, inclusive de diferenças individuais, de aprendizagens anteriores e do estádio de desenvolvimento.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">A actividade de aprendizagem é também orientada pelo conhecimento dos resultados. O processo de ensino deve assegurar uma informação positiva ou uma correcção no tempo certo. Tanto a aprendizagem como a solução de problemas podem ser repartidos por fases e a informação de avaliação deverá respeitá-las. Para além da oportunidade no tempo, o reforço deve ser dado de forma que o aluno o entenda sem ambiguidades. Sendo que um dos objectivos do processo de educação é a crescente autonomia do aluno, o professor deve orientá-lo para assumir gradualmente a sua auto-correcção. </span><span style="font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">Ensinar, hoje, deveria consistir em conceber, encaixar e</span><span style="font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">regular situações de aprendizagem seguindo os princípios</span><span style="font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">pedagógicos activos e construtivistas. Para os professores</span><span style="font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">adeptos de uma visão construtivista e de inclusão da aprendizagem, trabalhar no desenvolvimento de competências não</span><span style="font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">é uma ruptura. (Perrenoud, 2000)</span><span style="font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";">O bom professor deve ser competente tecnicamente, competente pedagogicamente e competente emocionalmente.</span><span style="line-height: 150%; font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment-->
<br /> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>783</o:Words> <o:characters>4467</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>37</o:Lines> <o:paragraphs>8</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>5485</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Times; panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Times; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Times; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--><span style="line-height: 150%;font-family:";" ></span><span style="line-height: 150%;font-family:";" ><o:p></o:p></span> <!--EndFragment--> Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-43094471945387936882010-04-19T11:48:00.002+01:002010-04-19T18:39:33.323+01:00A utilização do Portefólio Reflexivo<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbGdvWgKiQPCsLohHvHYjS6ekPd3DVaYk58E1LzMOvR1L9Mae4K6iaRcr7Wsrcve-5sF9g5RqM6Wzoi7rdy65RLDbEtITyxp5HkjmSGUk606sIZEXpWDvzMB3a1PiUKi5302HcvnyRfykr/s1600/untitled.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 320px; height: 318px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbGdvWgKiQPCsLohHvHYjS6ekPd3DVaYk58E1LzMOvR1L9Mae4K6iaRcr7Wsrcve-5sF9g5RqM6Wzoi7rdy65RLDbEtITyxp5HkjmSGUk606sIZEXpWDvzMB3a1PiUKi5302HcvnyRfykr/s320/untitled.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5461798811387189954" border="0" /></a> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>371</o:Words> <o:characters>2117</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>17</o:Lines> <o:paragraphs>4</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>2599</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Courier New"; panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Wingdings; panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} /* List Definitions */ @list l0 {mso-list-id:126823440; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:1000003020 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l0:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l1 {mso-list-id:523519593; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:1386624768 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l1:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l2 {mso-list-id:1266159006; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-231996642 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l2:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l3 {mso-list-id:1526937866; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:51140544 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l3:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l4 {mso-list-id:1890457476; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-1612661814 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l4:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} ol {margin-bottom:0cm;} ul {margin-bottom:0cm;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>378</o:Words> <o:characters>2155</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>17</o:Lines> <o:paragraphs>4</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>2646</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Porquê a construção de um portefólio como elemento de avaliação da Unidade Curricular Ensino, Aprendizagem e Avaliação I?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">São várias as razões apontadas pela docente para a escolha deste instrumento:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. demonstra a aquisição das competências necessárias para observar, registar, praticar e reflectir sobre o ensino e a aprendizagem;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. melhora as minhas competências individuais através de um trabalho colaborativo, ligando os processos de inovação educacional com os processos de desenvolvimento pessoal e profissional;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. é uma evidência da minha aprendizagem e demonstra a trajectória da mesma;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. evidencia a competência de aprender a aprender;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. é uma reflexão continuada sobre os processos, identificando os sucessos e as dificuldades encontradas;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. permite observar a minha capacidade de organização enquanto aluna;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. pode ser objecto de extensões de vária ordem: reformulações, complementos, integrações, etc.;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. valoriza todas as etapas, mesmo inacabadas, dos processos de procura e investigação realizados.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Um Portefólio pode ser descrito como uma compilação sistemática, organizada e planeada de vários documentos que evidenciam o percurso pessoal e/ou profissional de um indivíduo ou organização e que favorece e estimula a aprendizagem reflexiva. Uma das grandes vantagens da sua utilização é a possibilidade de responder a algumas questões, nomeadamente:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quem sou?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. como sou?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. de que sou capaz?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quais são os meu limites/dificuldades?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. quais são as minhas ambições/metas?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">. que caminho quero trilhar?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">A elaboração de um Portefólio deverá ter em conta algumas etapas:</span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. planificação – as metas de aprendizagem deverão ser fixadas, definidos os recursos necessários, materiais, e pesquisa; </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. elaboração/processo – como chegamos à meta previamente estabelecida? A importância da interacção formativa;</span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. auto e hetero-avaliação do trabalho realizado. </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><span style=""> </span>Um Portefólio deve: </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. conter todos os domínios da unidade curricular; </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. ser diversificado quanto à forma; </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. e</span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">videnciar os processos e produtos de aprendizagem; </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. e</span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">xemplificar uma variedade de modos e métodos de trabalho; </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. r</span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">evelar o envolvimento do aluno no processo de análise e revisão dos conteúdos; </span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US">. demonstrar os progressos do aluno.</span><span style="font-family: "Times New Roman";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Concluindo, gostaria de citar dois autores: <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><i style=""><span style="font-family: "Times New Roman";">“O Portefólio é a trave mestra na formação de profissionais reflexivos, importante na auto-análise crítica, na auto-regulação e auto-investigação, sintetizando a sua natureza formativa, continuada, reflexiva e compreensiva</span></i><span style="font-family: "Times New Roman";">.<i style="">”</i> (Sá Chaves, 2000)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><i style=""><span style="font-family: "Times New Roman";">“Eternizar o vivido para ser pensado e reinventado num processo contínuo e permanente de reflexão.”</span></i><span style="font-family: "Times New Roman";"> (Dias, 2005)<o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment--> Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-80050300631078984652010-04-18T21:06:00.000+01:002010-07-16T01:15:38.520+01:00Gerações de avaliação<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7UgiiZTUvyjfldDmqe-9YT2SZQUGSa1mhnRyTzGV0AcR-MMAX9pgYd8Tx5dRygmdpbe8iwlKxAjp7H60TswcC-CNwxgzwBiC_cggtowTSSZqZIdNArTb6U_VlSY33teCs-YYkaFyT0wGW/s1600/thumb_noticias.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 320px; height: 219px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7UgiiZTUvyjfldDmqe-9YT2SZQUGSa1mhnRyTzGV0AcR-MMAX9pgYd8Tx5dRygmdpbe8iwlKxAjp7H60TswcC-CNwxgzwBiC_cggtowTSSZqZIdNArTb6U_VlSY33teCs-YYkaFyT0wGW/s320/thumb_noticias.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5494227527490906626" border="0" /></a>
<br /><meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>709</o:Words> <o:characters>4046</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>33</o:Lines> <o:paragraphs>8</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>4968</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Arial; panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>709</o:Words> <o:characters>4046</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>33</o:Lines> <o:paragraphs>8</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>4968</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Arial; panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-bidi-font-family:"Times New Roman";} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style="line-height: 150%;font-family:";" lang="EN-US">Guba e Lincoln defendem que a avaliação não apareceu de repente mas sim como resultado de um processo histórico evolutivo. Reconheceram quatro gerações distintas mas complementares, que vão acumulando algumas características da sociedade anterior.
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /><span style=";font-family:";" lang="EN-US"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><u><span style=";font-family:";" >Avaliação como medida<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >A<span style=""> </span>concepção de avaliação como processo de quantificação teve a sua origem no início do século XX, nos Estados Unidos, com os estudos de Edward L. Thorndike acerca dos testes educacionais e podemos caracterizá-la da seguinte forma:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. avaliação como sinónimo de teste (de memória);</span><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. a classificação, certificação e selecção são as funções da avaliação por excelência;</span><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. a avaliação é, em geral, descontextualizada;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. os conhecimentos são os únicos objectos de avaliação;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. a avaliação refere-se a uma norma e, por isso, os resultados de um aluno são comparados com os de outros grupos de alunos.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><u><span style=";font-family:";" >Avaliação como descrição<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >No final da década de 1930 Ralph W. Tyler considerando que a avaliação não deve ser apenas uma unidade de medida, introduz novos conceitos associados à avaliação:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. ela começa a contemplar uma descrição de até que ponto os alunos atingem os objectivos definidos;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. a unidade de quantificação passou a ser um dos meios ao serviço da avaliação;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. são definidos quais são os objectivos comportamentais e verifica-se se eles são ou não atingidos pelos alunos;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. cria-se um sistema de referência igual para todos os alunos.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><u><span style=";font-family:";" >Avaliação como juízo de valor<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >O segundo tipo de avaliação continua a apresentar resultados pouco coerentes com uma avaliação justa e equitativa e, no final da década de 1960, Lee J. Cronback e Michael Scriven sugerem um novo tipo de aferição das competências dos alunos:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. apresenta uma distinção entre o conceito de avaliação sumativa (mais associada à prestação de provas, à selecção e a certificação) e o conceito de avaliação formativa (mais associada ao desenvolvimento, à melhoria das aprendizagens e à regulação do processo de ensino e de aprendizagem);<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. a avaliação formativa passa a constituir um processo indissociável do individualizar o ensino.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >Apesar da evolução que estes três tipos de avaliação apresentam, podemos considerar que contêm limitações na sua aplicação:</span><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. comportam uma tendência para que as avaliações dos programas, instituições ou sistemas educativos não sejam imparciais;<span style=""> </span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. reflectem uma dificuldade de as avaliações acomodarem a pluralidade de valores e de culturas existentes nas sociedades actuais;<span style=""> </span><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. apresentam dificuldade em diversificarem os seus procedimentos e promoverem uma articulação positiva e significativa com o ensino.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><u><span style=";font-family:";" >Avaliação como negociação e construção<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >No final da década de 1980, Jean Cardinet sugere um novo modelo de avaliação que se caracteriza por:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. não estabelecer, à partida, quaisquer parâmetros ou enquadramentos. Serão determinados e definidos através de um processo negociado e interactivo com aqueles que, de algum modo, estão envolvidos na avaliação receptiva;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. ser construtivista;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. permitir e fomentar que os professores partilhem o poder de avaliar com os alunos e outros intervenientes, utilizando uma variedade de estratégias, técnicas e instrumentos de avaliação;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. estar integrada no processo de ensino e aprendizagem;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. privilegiar a avaliação formativa, com a função principal de melhorar e regular as aprendizagens;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. transformar o feedback, nas suas mais variadas formas, frequências e distribuições, <span style=""> </span>num processo indispensável para que a <b style="">avaliação</b> se integre plenamente no processo do ensino-aprendizagem;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. ajudar as pessoas a desenvolverem as suas aprendizagens mais do que julgá-las ou classificar numa escala;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. ser uma construção social em que são tidos em conta os contextos, a negociação, o envolvimento dos participantes, a construção social do conhecimento e os processos cognitivos, sociais e culturais na sala de aula;<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >. utilizar métodos predominantemente qualitativos apesar de não se colocar de parte a utilização de métodos quantitativos.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >Obviamente que a questão da avaliação continua a ser um processo em evolução, tal como a própria sociedade a que se aplica. Já no final da década de 1990 e início do século XXI, vários autores referem formas alternativas de avaliação: avaliação autêntica (Tellez – 1996, Wiggins – 1998, Perrenoud – 2001), avaliação alternativa (Gipps & Stobart – 2003), avaliação contextualizada (Berlak – 1992), avaliação educativa (Gipps &Stobart – 2003), etc.</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >Unidade Curricular: Ensino, Aprendizagem e Avaliação I<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >Docente: Professora Luísa Orvalho<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >Grupo de trabalho: Daniel Dias, Emília Alves, Jonas Pinho<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >11/04/2010<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%; color: rgb(204, 204, 204);"><span style=";font-family:";" >_______________________<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";color:black;" ><span style="color: rgb(204, 204, 204);font-size:85%;" >Domingos, F. (2005). <i style="">Dos Fundamentos e das Práticas</i>.<i style=""> In </i>Domingos, F. (2005). <i style="">Avaliação das aprendizagens: Desafios às Teorias, Práticas e Politicas.</i> Colecção Educação Hoje (pp.55-63). Porto: Texto Editores, Lta.</span><o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment--> Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-894065285486997856.post-84696093654141676422010-04-17T21:45:00.000+01:002010-07-16T01:17:10.063+01:00Painel de debate<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnGRkaYxuxY_WXt8H_rBLBKxFbN6huT1JLnRefcIfpI_67LKVZyMXFHE7d5Cw9BwckxCWEzR_kT0L_FjwDkuWVBxdn366eHb4hMpNl58di1Iwbg-hxwRyNS7GCSzZJEdxT10-DoMlZaL8-/s1600/Debate.gif"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 320px; height: 275px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnGRkaYxuxY_WXt8H_rBLBKxFbN6huT1JLnRefcIfpI_67LKVZyMXFHE7d5Cw9BwckxCWEzR_kT0L_FjwDkuWVBxdn366eHb4hMpNl58di1Iwbg-hxwRyNS7GCSzZJEdxT10-DoMlZaL8-/s320/Debate.gif" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5494237096747447922" border="0" /></a>
<br /><meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>594</o:Words> <o:characters>3389</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>28</o:Lines> <o:paragraphs>6</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>4161</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Courier New"; panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Wingdings; panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Webdings; panose-1:5 3 1 2 1 5 9 6 7 3; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:595.0pt 842.0pt; margin:2.0cm 2.0cm 2.0cm 2.0cm; mso-header-margin:35.4pt; mso-footer-margin:35.4pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} /* List Definitions */ @list l0 {mso-list-id:281886494; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-99462886 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l0:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:72.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l0:level2 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:o; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:108.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:"Courier New";} @list l1 {mso-list-id:694841232; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-1938895100 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l1:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:72.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l2 {mso-list-id:1806969743; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-2109706832 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l2:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l3 {mso-list-id:2103992473; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-700780476 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l3:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:72.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} ol {margin-bottom:0cm;} ul {margin-bottom:0cm;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <meta name="Title" content=""> <meta name="Keywords" content=""> <meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"> <meta name="ProgId" content="Word.Document"> <meta name="Generator" content="Microsoft Word 2008"> <meta name="Originator" content="Microsoft Word 2008"> <link rel="File-List" href="file://localhost/Users/emiliaalves/Library/Caches/TemporaryItems/msoclip/0/clip_filelist.xml"> <!--[if gte mso 9]><xml> <o:documentproperties> <o:template>Normal.dotm</o:Template> <o:revision>0</o:Revision> <o:totaltime>0</o:TotalTime> <o:pages>1</o:Pages> <o:words>594</o:Words> <o:characters>3389</o:Characters> <o:company>Mi</o:Company> <o:lines>28</o:Lines> <o:paragraphs>6</o:Paragraphs> <o:characterswithspaces>4161</o:CharactersWithSpaces> <o:version>12.256</o:Version> </o:DocumentProperties> <o:officedocumentsettings> <o:allowpng/> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:trackmoves>false</w:TrackMoves> <w:trackformatting/> <w:punctuationkerning/> <w:drawinggridhorizontalspacing>18 pt</w:DrawingGridHorizontalSpacing> <w:drawinggridverticalspacing>18 pt</w:DrawingGridVerticalSpacing> <w:displayhorizontaldrawinggridevery>0</w:DisplayHorizontalDrawingGridEvery> <w:displayverticaldrawinggridevery>0</w:DisplayVerticalDrawingGridEvery> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:dontgrowautofit/> <w:dontautofitconstrainedtables/> <w:dontvertalignintxbx/> </w:Compatibility> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="276"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--> <style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Courier New"; panose-1:2 7 3 9 2 2 5 2 4 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Wingdings; panose-1:5 2 1 2 1 8 4 8 7 8; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} @font-face {font-family:Cambria; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} @font-face {font-family:Webdings; panose-1:5 3 1 2 1 5 9 6 7 3; mso-font-charset:2; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:0 0 65536 0 -2147483648 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph {margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:0cm; margin-left:36.0pt; margin-bottom:.0001pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast {mso-style-type:export-only; margin-top:0cm; margin-right:0cm; margin-bottom:10.0pt; margin-left:36.0pt; mso-add-space:auto; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:Cambria; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} @page Section1 {size:595.0pt 842.0pt; margin:2.0cm 2.0cm 2.0cm 2.0cm; mso-header-margin:35.4pt; mso-footer-margin:35.4pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} /* List Definitions */ @list l0 {mso-list-id:281886494; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-99462886 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l0:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:72.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l0:level2 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:o; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:108.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:"Courier New";} @list l1 {mso-list-id:694841232; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-1938895100 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l1:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:72.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l2 {mso-list-id:1806969743; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-2109706832 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l2:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} @list l3 {mso-list-id:2103992473; mso-list-type:hybrid; mso-list-template-ids:-700780476 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693 67698689 67698691 67698693;} @list l3:level1 {mso-level-number-format:bullet; mso-level-text:; mso-level-tab-stop:none; mso-level-number-position:left; margin-left:72.0pt; text-indent:-18.0pt; font-family:Symbol;} ol {margin-bottom:0cm;} ul {margin-bottom:0cm;} --> </style> <!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} </style> <![endif]--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Painel de debate:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Moderador – Evandra Gonçalves<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Intervenientes – Cristina Mikus, Jonas Pinho, Raquel Costa<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Relator – Emília Alves</span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >1º Tema<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><u><span style=";font-family:";" >Competências essenciais para um professor do Sé. XXI</span></u></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /><u><span style=";font-family:";" ><o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Cristina<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Poderá haver uma escola sem professores? Considera que não. O professor é um elemento importante para a história e para o progresso da sociedade.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Características importantes num professor: vocação, incentivar a curiosidade do aluno, respeitar o aluno, fornecer as bases do conhecimento humano, interagir, ensinar, não aceitar respostas feitas, fomentar a reflexão.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 36pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Raquel<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Aprender é um processo para toda a vida, levar os alunos a estar e viver em comunidade, fazer uma reflexão sobre o que aprende tanto com os alunos como sobre os seus conhecimentos, ter em conta as diferenças dos seu alunos e acompanhá-los, questionar a finalidade do ensino, utilização de metáforas no ensino do instrumento adequadas a cada nível de ensino.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Conseguir acompanhar a evolução dos interesses dos alunos.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 36pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Jonas<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraph" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >O professor deve sentir que tem algo de bom para dar, não se deve limitar à sua área de especialização, pode influenciar a comunidade educativa em geral, transmitir aos alunos a importância da transversalidade do conhecimento (não só na escola mas também de todas as situações do dia a dia).<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Questionados sobre se o professor do Séc. XXI deverá estar permanentemente actualizado no seu conhecimento por vontade própria ou por imposição, todo o painel concordou que o professor deve ter vontade de aprender a aprender.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Interpelada a mestranda Raquel sobre se o objectivo do professor deverá ser o de levar todos os alunos a atingirem os mesmos objectivos ou se cada um deverá atingir aqueles para os quais adquire competências, respondeu que considera que todos devem atingir os mesmos objectivos uma vez que se trata da frequência de um curso certificado. Caberá ao professor descobrir estratégias para ajudar cada um a dominar as competências necessárias.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >2ª Tema<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><u><span style=";font-family:";" >Quais as características de um Portefólio Reflexivo?<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Jonas<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraph" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Trabalho que mostra os projectos que desenvolvemos, o que aprendemos, dúvidas, reflexão sobre nós próprios, questionar o que está bem e o que pode ser melhorado.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 36pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Raquel<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Conjunto de documentos diferentes (a escolha é da responsabilidade do formando) em vários suportes e que contem uma reflexão critica do sujeito, do professor e dos colegas.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Permite a criação de laços com espaços diferentes (transições ecológicas).<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Segundo Domingos Fernandes, a estratégia de avaliação formativa passa por três estágios:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 108pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style=";font-family:";" ><span style="">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Reflexiva<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 108pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style=";font-family:";" ><span style="">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Autêntica<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 108pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style=";font-family:";" ><span style="">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Participativa<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 36pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Estes níveis dão-nos a consciência de todo o processo, i. e., </span><span style=";font-family:";" >consciência meto-cognitiva.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraph" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Auto-conhecimento e reflexão; responsabilidade; formação individual, ontológica e artística.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 36pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Cristina<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraph" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Permite a sistematização do nosso trabalho, reflexão sobre as nossas práticas e consequente reformulação se necessário, avaliação do nosso trabalho.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Sobre a necessidade de o trabalho ser apresentado em suporte escrito, o mestrando Jonas considerou que a existência de um registo escrito sobre todo o processo permite a existência de evolução. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;">
<br /></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><u><span style=";font-family:";" >
<br /></span></u></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><u><span style=";font-family:";" >Características dos materiais constituintes do Portefólio.<o:p></o:p></span></u></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><span style=""> </span>Raquel<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Planificação – fixar das metas de aprendizagem, definir os recursos necessários, que materiais, que pesquisa?<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Elaboração/processo – como chegamos à meta previamente estabelecida? Importância da interacção formativa.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 72pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >Auto-avaliação – do trabalho realizado (que o será igualmente avaliado pelos colegas e pelo docente).<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >O Portefólio deverá:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >conter todos os domínios da unidade curricular<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >ser diversificado quanto à forma<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >evidenciar os processos e produtos de aprendizagem<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >exemplificar uma variedade de modos e métodos de trabalho<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >revelar o envolvimento do Mestrando no processo de análise e revisão (reflexões individuais)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >ser o retrato das aprendizagens desenvolvidas ao longo deste primeiro semestre<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: -18pt; line-height: 150%;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;"><span style="">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span style=";font-family:";" >demonstrar os progressos do aluno<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >
<br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Mestrado em Ciências da Educação<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Unidade curricular: Ensino, aprendizagem e avaliação I<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Docente: Luísa Orvalho<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" >Emília Alves - 10/03/2010<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; line-height: 150%;"><span style=";font-family:";" ><o:p> </o:p></span></p> <!--EndFragment--> Unknownnoreply@blogger.com0